Здавалка
Главная | Обратная связь

ЧУВСТВО ПРЕКРАСНОГО 9 страница



111 Uhrig. Op. cit.

112 Erasmus. Ratio seu methodus compendio perveniendi ad veram theologiam. Basel, 1520.P. 171.

113 Так же изображалась и Марфа (в цитировавшейся выше балладе Дешана), поразившая Тараску из Тараскона.

114 Oeuvres de Coquillart / Ed. Ch. d'Hericault (Bibl. eizevirienne). 1857. II. P. 281. n5 Deschamps. VI. P. 232, № 1230.

116 Rob. Gaguini Ep. et. Or / Ed. Thuasne. II. P. 176. Еще 30 лет назад в одной из деревень Северного Брабанта некоего хромого, дабы не путать его с его тезками, называли «пиевой ногой».

117 Colloquia, Exequiae Seraphicae / Ed. Elzevier. 1636. P. 620. Ср.: Allen. П. Р. 303, ep. 447, lin. 426.

118 Gargantua. Chap. 45.

119 Apologie pour Herodote. Chap. 38 / Ed. Ristelhuber. 1879. II. P. 324.

120 Deschamps. VIIL P. 201, № 1489.

121 Gerson. De Angelis // Opera. III. P. 1481; De praeceptis decalogi // Ibid. I. P. 431; Oratio ad bonum angelum suum // Ibid. III. P. 511; Tractatus VIII super Magnificat // Ibid. IV. P. 370; ср.: Ш. Р. 137, 553, 739.

122 Gerson. Opera. IV. P. 398.

123 Qp э.ру главу с автобиографическими записками странного Опицинуса де Канистриса: Opicinus de Canistris // Hrsg. R. Salomon. Das Weltbild eines avignonesischen Klerikers // Vortrage der Bibliothek Warburg, 1926—927. Leipzig, 1930.

 

 

XIII

1 Monstrelet. IV. P. 304.

2 Bern. Sien. Opera. I. P. 100 // Hefele. Op. cit. P. 36.

3 Les cent nouvelles nouvelles. II. P. 153; Les quinze joyes de mariage. P. 111, 215.

 

 

4 Molinet. Faictz et dictz. Fol. 188 v.

5 Journal d'un bourgeois. P. 336; ср. р. 242, № 514.

6 Ghulebert de Lannoy. Oeuvres / Ed. Ch. Potvin. Louvain, 1878. P. 163. То же сообщает и Ренье Знуа об уличной стычке между хуксами и кабельяусами в Харлеме в 1444 г.: Rerum belgicarum Annales / Ed. Sweertius. Antwerpen, 1620.P. 149.

7 Les cent nouvelles nouvelles. II. P. 101.

8 Le Jouvencel. II. P. 107.

9 Songe du viel pelerin // Jorga. Phil. de Mezieres. P. 423, № 6. 10 Journal d'un bourgeois. P. 214, 289, № 2.

11 Gerson. Opera. I. P. 206.

12 Jorga. Op. cit. P. 308.

13 Moll W. Johannes Brugman. II. P. 125.

14 Chastellain. IV. P. 263-265.

15 Ibid. II. P. 300; VII. P. 222; Jean Germain, uber de Virtutibus. P. 10 (упомянутая здесь менее строгая практика поста может относиться к иному времени); Jean Jouffroy. De Philippo duce orauo (Chron. rel. a l'hist. de Belg. sous la dorn. des ducs de Bourg. III). P. 118; Fillastre G. Le premier livre de la Toison d'or. Fol. .131. О набожности Филиппа Доброго см.: Huizinga J. La physionomie morale de Philippe le Bon // Annales de Bourgogne. 1932 (Verzamelde Werken. П. Р. 216 ff.).

16 La Marche. II. P. 40.

17 Monstrelet. IV. P. 302.

18 Jorga. Op. cit. P. 350.

19 Ibid. P. 444; Champion. Villon. I. P. 17.

20 Oeuvres du roi Rene / Ed. Quatrebarbes. I. P. CX.

21 Княжеская пустынь в замке Рипай (близ Тонона на Женевском озере) уже в эти годы привлекала большое внимание и давала повод к преувеличенным слухам, которые в конце концов переросли в откровенную клевету. Для Амедея VIII, впоследствии антипапы Феликса V, с его бегством от мира, все это, без сомнения, было преисполнено глубочайшей серьезности. Max Bruchet (Le chateau de Ripaille. P., 1907) показывает, что выражение «faire ripaille» («пировать, кутить»] с названием замка не имеет ничего общего; однако, по-видимому, он заходит чересчур далеко, когда и с такими трезвыми сведениями, как у: Monstrelet. V. Р. 112, — также разделывается как с клеветническими.

22 La Marche. I. Р. 194.

23 Acta Sanctorum. Jan. IL P. 1018.

24 Jorga. Op. cit. P. 509, 512.

213 В данном случае не имеет значения, признавала ли Церковь этих лиц святыми или только блаженными.

26 Andre du Chesne. Hist. de la maison de Chastillon sur Marne. P., 1621; Preuves. P. 126—131; Extraict de l'enqueste fait pour la canonisation de Charles de Blois. P. 223, 234; Monuments du proces de canonisation du bienheureux Charles de Blois, duc de Bretagne. S. Brieuc. 1921, a также: Rev. des quest, hist. 1926. С V. P. 108. Сопричисление лику блаженных было завершено только к 1904 г.

27 Froissart (ed Luce). VI. P. 168.

28 James W. The varieties of religious experience. P. 370 f.

29 Ordonnances des rois de France. VIII. P. 398, nov. 1400; P. 426, 18 mars. 1401.

30 Memoires de Pierre Salmon / Ed. Buchon. Coll. de chron. nationales. 3e Supplement de Proissart. XV. P. 49.

31 Froissart (ed. Kervyn). XIII. P. 40.

32 Acta Sanctorum. Juli. I. P. 486—628. Проф. Венсинк обратил мое внимание на то, что обычай ежедневно записывать свои прегрешения был освящен весьма давней традицией, что он был описан еще Иоанном Лествичником (ок. 600 г.): Johannes Climacus. Scala Paradisi / Ed. Raderus. P., 1633. P. 65; что он известен также исламу (у Газали) и что придерживаться его рекомендует и Игнатий Лойола в своих Exercitia spiritualia [Духовных упражнениях].

 

 

33 Dupont Renier G. Jean d'Orleans, comte d'Angouleme d'apres sa bibliotheque // Luchaire. Melanges d'histoire du Moyen age. III (1897). P. 39-88; Idem. La captivite de Jean d'Orleans, comte d'Angouleme // Revue historique. 1896. LXII. P. 42-74.

34 La Marche, l. P. 180.

35 Lettres de Louis XL VI. P. 514; ср.: V. P. 86; ?. ?. 65.

36 Commynes. l. P. 291.

37 Ibid. II. P. 67, 68.

38 Ibid. II. P. 57; Lettres de Louis XI. X. P. 16; IX. P. 260. Такой agnus scythicus ранее находился в Колониальном музее в Харлеме.

39 Chron. scand. II. Р. 122.

40 Commynes. IL P. 55, 77.

41 Acta Sanctorum. Apr. I. P. 115; Lettres de Louis XL X. P. 76. 90. 4 2 «Sed volens caute atque astute agere, propterea quod a pluribus fuisset sub umbra

sanctitatis deceptus, decrevit variis modis, experiri virtutem servi Dei» (Acta

Sanctorum, 1. с.).

43 Ibid. P. 108; Commynes. IL P. 55.

44 Lettres de Louis XI. X. P. 124, 29 juin 1483. Поскольку пастернак (pastenargues) был вполне обычен в этих местах, следует предположить, что король имел в виду pasteques, т.е. арбузы.

45 Ibid. X. P. 4 etc.; Commynes. II. P. 54.

46 Commynes. II. P. 56; Acta Sanctorum, Apr. l. P. 115.

47 Renaudet A. Prereforme et Humanisme a Paris. P. 172.

48 Doutrepont. P. 226.

49 Vita Dionysii auct. Theod. Leor // Dion. Opera. I. P. XLII ff.; Idem. De vita et regimine principium. XXXVII. P. 497.

50 Opera. XLI. P. 621; Mougel D. A. Denys le chartreux, sa vie etc. Montreuil, 1896. P.

51 Opera. XLI. P. 617; Vita // Opera. I. P. XXXI; Mougel D. A. Op. cit. P. 51; Bijdragen en mededeelingen van het historisch genootschap te Utrecht. XVIII. P. 331.

52 Opera. XXXIX. P. 496; Mougel D. A. P. 54; Moll. Johannes Brugman. I. P. 74; Kerkgesch. II. 2. P. 124; Krogh-Tonning K. Der letzte Scholastiker, Eine Apologie. Freiburg, 1904. S. 175.

53 Mougel D. A. Op. cit. P. 58.

54 Opera. XXXVI. P. 178; De mutua cognitione.

55 Vita // Opera. I. P. XXIV, XXXVIII.

56 Ibid. P. XXVI.

57 De munificentia et beneficiis Dei // Opera. XXXIV. P. 319, art. 26.

 

 

XIV

1 Gerson. Tractatus VIII super Magnificat // Opera. IV. P. 386.

2 Acta Sanctorum. Mart. L P. 561; ср. р. 540, 601.

3 Hefele K. Der hl. Bemhardin von Siena und die franziskanische Wanderpredigt in Italien wahrend des funfzehnten Jahrhunderts. Freiburg, 1912. S. 79.

4 Moll W. Johannes Brugman. II. P. 74, 86.

5 См. выше, с. 159 - 160.

6 См. выше, с. 21 - 22.

7 Acta Sanctorum. Apr. I. P. 195. To, что К. Hefele (Op. cit.) сообщает о проповеди в Италии, несомненно, относится также и к франкоязычным странам.

8 В библиотеке Атенеум в Девентере: Opus quadragesimale Santi Vincentii, 1482 (Catalogus incunab. 1917, № 274); Oliverii Maillardi Sermones dominicales etc. P., Jean Petit. 1515; О св. Винценте Феррере см.: Gorce M. M. Saint Vincent Ferner. P., 1924; Brettle S. San Vicente Ferrer und sein literarischer Nachla?. Munster, 1924 (Vorrefonn. Forschungen. X); Brunei С. Un plan de sermon de S. Vincent Femer // Bibl. de l'Ecole des chartes. 1924. LXXXV. 113.

 

 

9 Житие кармелита св. Петра Фомы, написанное Филиппом де Мезьером, см.: Acta Sanctorum. Jan. II. Р. 997; о стиле проповедей Брюгмана см.: Di'on Cart. De vita... christ.

10 Acta Sanctorum. Apr. I. P. 513.

11 James W. Op. cit. P. 348: «For sensitiveness and narrowness, when they occur together, as they often do, require above all things a simplified world to dwell in» [«Ибо чувствительность в соединении с узостью, как это часто бывает, неизбежно порождает потребность к существованию в некоем упрощенном мире»]; ср. р. 353, № 1.

12 Moll W. Op. cit. I. P. 52.

13 Это последнее все еще остается в обычае, как сообщил мне В. П. А- Смит, у крестьян-меннонитов Хиитхоорна.

14 Di'on. Cart. De quotidiano baptismate lacrimarum. XXIX. P. 84; De oratione. XLI. P. 31—55; Expositio hymni Audi benigne conditor. XXXV. P. 34.

15 Acta Sanctorum. Apr. I. P. 485, 494.

16 Chastellain. ??. P. 119; Antonio de Bead's (1517); Pastor L. Die Reise des Kardipals Luigi d'Aragona, Freiburg, 1905. S. 51, № 3, 52; Polydorus Vergilius. Anglicae historiae libri. XXVI. Basilea, 1546. P. 15.

17 Ср.: D. de Man. Vervolgingen enz. // Bijdr. voor Vaderl. Geschiedenis en Oudheidkunde, 6e reeks, Deel IV. P. 283.

18 Gerson. Epistola contra libellum Johannis de Schonhavia // Opera. I. P. 79.

19 Gerson. De distinctione verarum visionum a falsis // Opera I. P. 44.

20 Ibid. P. 48.

21 Gerson. De examinatione doctrinarum // Opera. I. P. 19.

22 Ibid. P. 16, 17.

23 Gerson. De distinctione... I. P. 44; аналогичное сомнение высказывает Опицинус де Канистрис: Solomon R. Vortrage der Bibl. Warburg, 1912-1927. P. 165.

24 Gerson. Tractatus II super Magnificat // Opera. IV. P. 248.

25 65 nutte artikelen van der passien ons heren // Moll W. Op. cit. II. P. 75.

26 Gerson. De monte contemplationis // Opera. III. P. 562.

27 Gerson. De distinctione... I. P. 49.

28 Ibid. P. 49.

29 Acta Sanctorum. Mart. I. P. 562.

30 Ibid. I. P. 552.

31 Froissart (ed. Kervyn). XV. P. 132; Rel. de S. Denis. II. P. 124; Joannis de Varennis Responsiones ad capita accusationum // Gerson. Opera. I. P. 925, 926.

32 Joannis de Varennis Responsiones... P. 936.

33 Ibid. P. 910 ff.

34 Gerson. De probatione spirituum // Opera. I. P. 41.

35 Gerson. Epistola contra libellum Joh. de Schonhavia // Opera. I. P. 82.

36 Gerson. Senno contra luxuriam // Opera. III. P. 924.

37 Gerson. De distinctione... I. P. 55.

38 Gerson. Opera. III. P. 589. ff.

39 Ibid. P. 593.

40 Gerson. De consolatione theologiae // Opera. I. P. 174.

41 Gerson. Epistola... super tertia parte libri Joannis Ruysbroeck De ornatu nupt. spir. // Opera. I. P. 59, 67 etc.

42 Gereon. Epistola contra defensionem Joh. de Schonhavia (полемика против Рюйсбрука) // Opera. I. P. 82.

43 Подобное чувство описывает и современный автор: «I committed myself to Him in the profoundest belief that my individuality was going to be destroyed, that He would take all from me, and I was willing» [«Я вверился Ему с глубочайшею верою, что личность моя вот-вот уничтожится, что Он все отберет у меня, и я жаждал этого»] (James W. Op. cit. P. 223).

44 Gerson. De distinctione etc. I. P. 55; De libris caute legendis. I. P. 114.

45 Gerson. De examinatione doctrinarum // Opera. I. P. 19; De distinctione. I. P. 55; De libris caute legendis. I. P. 114; Epistola super Joh. Ruysbroeck De ornatu. I. P. 62; De consolatione theologiae. I. P. 174; De susceptione humanitatis Christi, I. P. 455; De nuptiis Christi et ecciesiae. II. P. 370; De triplici theologia. III. P. 869.

 

 

46 Moll W. Joh. Brugman. I. P. 57.

47 Gereon. De distinctione etc. I. P. 55.

48 Moll W. Jon. Brugman. I. P. 234, 314.

49 Ср.: Meister Eckhart. Predigten. № 43. P. 146, 26.

50 Ruusbroec. Die Spieghel der ewigher salicheit, Cap. 7; Die chierheit der gheesteleker brulocht. Lib. II. Cap. 53. Werken, ed. David en Snellaert (Maatsch. der Vlaemsche bibliophilen), I8602, 1868. III. P. 156-159; VI. P. 132. Ср.: Melline d'Asbeck. La mystique de Ruysbroeck l'Admirable, un echo du neoplatonisme au XIVe siecle. P., 1930.

51 По рукописи, цит. по: Oulmont. Op. cit. P. 227.

52 Ср. оспаривание этого мнения: James. Op. cit. P. 10, № l; 191, 276.

53 Moll W. Brugmann. II. P. 84.

54 Oulmont. Op. cit. P. 204, 210.

55 Alanus redi'vivus (ed. J. A. Coppenstein, 1642). P. 29, 31, 105, 108, Ile etc.

56 Alanus redivivus. P. 209, 218.

 

 

XV

1 Seuse. Leben. Кар. 4, 45 // Deutsche Schriften. S. 15, 154; Acta Sanctorum. Jan. П. Р. 656.

2 Hefele. Op. cit. S. 167; ср. S. 259, Об имени Иисусовом, о защите такого обычая Бернардином Сиенским.

3 Eug. Demole. Le soleil comme cimier des armes de Geneve // Revue historique. CXXIII. P. 450.

4 Hospinianus Rod., De templis etc., ed. secunda. Tiguri, 1603. P. 213.

5 James. Op. cit. P. 474-475.

6 Irenaeus. Adversus haereses libri V, lib. IV, cap. 213.

7 О неибежности такого реализма ср.; James. Op. cit. P. 56.

8 Goethe. Spruche in Prosa (Maximen und Reflexionen). № 742, 743.

9 St. Bernard. Libellus ad quendam sacerdotem // Di'on. Cart. De vita et regimine curatorum. Opera. XXXVII, P. 222.

10 Bonaventura. De reductione artium ad theologiam / Opera, ed. Paris. 1871. VII. P. 502.

11 Rousselot P. Pour l'histoire du probleme de l'amour (Baumker und von Hertling, Beitr. zur Gesch. der Philosophie im Mittelalter. VI. 6. Munster, 1908).

12 Sicard. Mitrale sive de officiis ecciesiasticis summa, Migne, Patr. lat. CCXIII. Col. 232.

 

13. Gereon. Compendium Theologiae / Opera. I. P. 234, 303 ff., 325; Meditatio super septimo psalmo poenitentidli. IV. P. 26.

14 Alanus redivivus. Passim.

15 На p. 12 fortitudo приравнивается к abstinentia, но на р. 201 в ряду добродетелей отсутствует temperantia, вероятно намеренно. Есть и другие различия.

16 Froissart. Poesies (ed. Scheler). I. P. 53.

17 ChasteIIain. Traite par forme d'allegorie mystique sur l'entree du roy Loys en nouveau regne, Oeuvres, VII. P. l; Molinet. II. P. 71; III. P. 112.

18 Ср.: Coquillart. Les droits nouveaux / Ed. d'Hericault. I. P. 72.

19 Opera. I. P. XLIV ff.

20 Usener H. Gottemamen, Versuch zu einer Lehre von der religiosen Begriffsbildung. Bonn, 1896.S. 73.

21 Mangeart J. Catalogue descriptif et raisonnee des mss. de la bibl. de Valenciennes. P., 1860.P. 687.

22 Journal d'un bourgeois. P. 96.

23 La Marsche. II. P. 378.

 

 

24 Histoire litteraire de la France (14e siecle). XXIV (1862). P. 541; Grobers Grundri?. II. l. S. 877; II, 2. S. 406; ср.: Cent nouvelles nouvelles. II. P. 183; Rabelais. Pantagruel. I, IV. Chap. 29.

25 Grotefend H. Korrespondenzblatt des Gesamtvereins etc., 67 (1919). S. 124.

26 De captivitate babylonica ecclesiae praeludium // Weimarer Ausgabe. 1888. VI. P. 562. 17 ff.

 

 

XVI

1 Petri de Alliaco Tractatus I adversus cancellarium Parisiensem. Цит. по: Gerson. Opera. I. P. 23.

2 Dion. Cart. Opera. XXXVI. I. P. 200.

3 Dion. Cart. Revelatio. II // Opera. I. P. XIV.

4 Dion. Cart. Opera. XXXVII, XXXVIII, XXXIX, P. 496.

5 Anecdotes historiques etc. d'Etiennes de Bourbon / Ed. A. Lecoy de la Marsche, Soc. d'hist. de France, 1877. P. 24.

6 Alain Chartier. Oeuvres. P. XI. Этот анекдот имеет ценность лишь как свидетельство взглядов эпохи. Ален Шартье умер в 1429 г., а Маргарита прибыла во Францию только в 1435 г., в возрасте 11 лет. Ср.: Champion P. Histoire poetique du 15e siecle. I. P. l 31, № 4.

7 Gerson. Opera. I. P. 17.

8 Dion. Cart. Opera. XVIII. P. 433.

9 Ibid. XXXIX. P. 18 ff; De vitiis et virtutibus. P. 363; De gravitate et enormitate

peccati // Ibid. XXIX. P. 50.

10 Ibid. XXXIX. P. 37. n Ibid. P. 56.

11 Ibid XXXIX. P.56.

12 Dion. Cart. De quatuor hominum novissimis // Opera. XLI. P. 545.

13 Ibid. P. 489 ff.

14 Moll W. Brugman. I. P. 20, 23, 28.

15 Ibid. P. 320, № l.

16 Примеры из житий свв. Эгидия, Германа, Кирика см.: Gerson. De via imitativa

// Opera. III. P. 777; ср.: Contra gulam sermo // Ibid. P. 909; Olivier Mailard. Serm. de sanctis. Fol. 8a.

17 Innocentius III. De contemptu mundi. Ub. I, cap. l // Patrologiae cursus completus. Series latina. CCXVII. Col. 702 ff.

18 Wetzerund Weite. Kirchenlexicon. XI. 1601.

19 Extravag, commun. Lit». V, tit. IX. cap. 2: «Quanto plures ex eius applicatione trahuntur ad iustitiam, tanto magis accrescit ipsorum cumulus meritorum» («Чем больше их чрез употребление его побуждается к праведности, тем более множится сумма оных заслуг»].

20 Bonaventura. In secundum librum sententiarum, dist. 41, art. 1, qu. 2; 30, 2, l, 34; in quart. Ub. sent. d. 34, а. 1 qu. 2, Breviloquii pars II // Opera / Ed. Paris.

1871, III. P. 577a, 335, 438; VI. P. 327b, VII. P. 27 la, b.

21 Di'on. Cart. De vitiis et virtutibus // Opera. XXXIX. P. 20.

22 MacKechnie. Magna Carta. P. 401.

23 Ta же мысль высказывается в уже упоминавшейся булле Unigenitus. Ср. слова из Фауста Марло: «See, where Christ's blood streams m the firmament! One drop of blood will save me» [«Смотри, струится кровь Христа в небесной твер-, ди! Меня спасет и капля этой крови»].

24 Di'on. Cart. Dialogion de fide cath. // Opera. XVIII. P. 366.

25 Dion. Cart. Opera. XLI. P. 489.

26 Di'on. Cart. De laudibus sanctae et individuae trinitatis // Opera. XXXV. P. 137; De laud. glor. Virg. Mariae et passim. Употребление превосходных степеней восходит еще к Дионисию Ареопагиту.

27 James. Op. cit. P. 419.

28 Joanis Scoti De division? naturae. Lib. III. Cap. 19 // Patrologiae cursus completus. Series latina. CXXII. Col. 681.

29 Cherubinischer Wandersmann. I. 25.

 

 

30 В упомянутой выше (прим. 50 к гл. XIV) работе M. d'Asbeck, как об. этом свидетельствует уже само название, неоплатонический элемент в немецкой мистике и у Рюйсбрука подчеркивается в гораздо большей степени, чем это обычно стали делать после того, как были обнаружены томистские основы этой мистики.

31 Opera. I. P. XLIV.

32 Seuse. Leben. Кар. 3 / Ed. K. Bihlmeyer // Deutsche Schriften. Stuttgart, 1907. S. 14. Ср.: Кар. 5. S. 21, Zeile 3.

33 Meister Eckchart. Predigten. № 60, 76 / Ed. F. Pfeiffer // Deutsche Mystiker des XIV. Jahrhunderts. Leipzig, 1857. II. S. 193. Z. 34 ff.; S. 242, Z. 2 ff.

34 Tauler. Predigten. № 28 / Ed. F. Vetter (Deutsche Texte des Mittelalters. XI). B., 1910. S. 117, 30 ff.

35 Ruusbroec. Dat boec van seven sloten. Cap. 19 // Werken / Ed. David. IV. P. 106-108.

36 Ruusbroec. Dat boec van den rike der ghelieven. Cap. 43 / Ed. David. IV. P. 264.

37 Ibid. Cap. 35. P. 246.

38 Ruusbroec. Van seven trappen in den graet der gheesteliker minnen. Cap. 14 / Ed. David. IV. P. 53. Здесь «ontfonken» прочитано как «ontsonken» [«выпавших»].

39 Ruusbroec. Boec van der hoechster waerheit / Ed. David. P. 263; ср.: Spieghel der ewigher salicheit. Cap. 25. P. 231.

40 Spieghel der ewigher salicheit. Cap. 19. P. 144; Cap. 23. P. 227.

41 2 Пар., 6,1: «Dominis pollicitus est, ut habitaret in caligine» [«Господь вещал, что обитает во мгле»]; Пс., 17 (18), 12: «Et posuit tenebras latibulum suum» [«И содеял мрак покровом Своим»].

42 Di'on. Cart. De laudibus sanctae et individuae trinitatis per modum horarum // Opera. XXXV. P. 137 f.; XLI. P. 263 etc.; ср.: De passione dei salvatoris dialogus //

Ibid. XXXV. P. 274: «ingrediendo caliginem, hoc est ad supersplendidissimae ac prorsus incomprehensibilis Deitatis praefatam notitiam pertingendo per omnem negationem ab ea» [«вступая во мрак, сиречь достигая вышепоименованного ведения преблистательной и всецело непостижимой Божественной природы чрез отвержение всякого об оной высказывания»].

43 Josies F. Meister Eckhart und seine Junger. Freiburg (Schw.), 1895. S. 95.

44 Oion. Cart. De contemplatione. ub. Ill, art. 5 // Opera. XLI. P. 259.

45 Ibid. P. 269. — Вслед за Дионисием Ареопагитом.

46 Seuse. Leben. Кар. 4; цит. по: Bihlmeyer. Deutsche Schriften. 1907. S. 14.

47 Eckhart. Predigten. № 40. S. 136, 23.

48 Ibid. № 9. S. 47 ff.

49 Soliloquium animae // Thomas a Kempis. Opera omnia / Ed. M. J. Pohl. Freiburg, 1902-1910. 7 vol. I. P. 230.

50 Thomas a Kempis. Op. cit. I. P. 222.

 

 

XVII

1 Aliener de Poitiers. Les honneurs de la cour. P. 184, 189, 242, 266.

2 La Marsche. L'Estat de la maison etc. // ?uvres. IV. P. 56. О подобных вопросах см. выше, с.'51—52.

3 Round J.H. The king's serjeants and officers of state with their coronation services. L., 1911.P. 41.

4 О сокровищах Карла ср.: Burckhardt R.F. Anzeiger f. Schweiz. Altertumskunde, 1932. S. 247 ff.; там же имеется изображение «трех братьев» («trois freres»).

5 Что примечательным образом распространилось на локомотивы, автомобили и (по крайней мере в Америке) лифты.

6 Le livre des trahisons. P. 27.

7 Rel. de S. Denis. III. P. 464 ff.; Juvenal des Ursins. P. 440; Noe/ Va/ois. La France et le grand schisme d'occident. P., 1896-1902. 4 vol. III. P. 433.

8 Juvenal des Ursins. Op. cit. P. 342.

 

 

9 Monstrelet. I. P. 177—242; Coville. Le veritable texte de la justification du duc de Bourgogne par Jean Petit // Bibliotheque de l'Ecole des chartes. 1911. P. 57. 0 предварительных набросках второй оправдательной речи, в которой Жан Пти должен был ответить на высказанные 11 сентября 1408 г. возражения аббата Фомы из Черизи, см.: Cartellieri О. Beitrage zur Geschichte der Herzoge von Burgund. V. Sitzungsberichte der Heidelberger Akademie der Wissenschaften. 1914. № 6; кроме того, см.: Seiferth W. Der Tyrannenmord von 1407 // Leipziger Dissertation. 1922. Далее обо всем касающемся Жана Пти подробно см.: Coville A. Jean Petit, la question du tyrannicide au commencement du 15e siecle. P., 1932.

10 Leroux de Lincy. Le proverbe francais; ср.: Langlois E. Bibl. de L'Ecole des chartes. 1899. LX. P. 569; Ulrich J. // Zeitschr. fur franz. Sprache u. Lit. 1902. XXIV. P. 191.

11 Les grandes chroniques de France / Ed. Paris. IV. P. 478.

12 Alain Chartier (ed. Duchesne). P. 717.

13 Les Fortunes et adversitez de feu noble homme Jean Regnier; ср.: Champion P. Histoire poetique du 15e siecle. I. P. 229 ff.; Molinet. Faictz et Dictz / Ed. Pans. 1537. Fol. 80, 119, 152, 161, 170, 194; Coquillart. ?uvres. LP. 6; V;7/on (ed. Longnon). P. l 34.

14. Roberti Gaguini Epist. et orat. (ed. Thuasne). II. P. 366.

15 Gerson. Opera. IV. P. 657; I. P. 936; CcrmaAan. The Ad Deum vadit of Jean Gerson. P. 61. 71; ср.: Leroux de Lincy. Le proverbe francais. I. P. LU.

16 Geffroi de Paris / Ed. de Wailly et Delisie, цит. по: Bouquet. Requeil des Historiens des Gaules et de la France. XXII. P. 87; см.: Index rerum et personarum, s.v. Proverbia. P. 926.

17 Proissart (ed. Luce). XL P. 119; (ed. Kervyn). XIII. P. 41; XIV. P. 33; XV. P. 10; Le JouvenceL L P. 60, 62, 63, 74, 78, 93. 1 8 «Je l'envie» — «приглашаю», «вызываю» (термин карточной игры); «ic houd» —

«принято!» (в ответ на это). «Cominus et eminus» — намек на поверье, что

дикобраз способен также метать свои иглы.

19 См.: HuizingaJ. Aus der Vorgeschichte des niederlandischen Nationalbewu?tseins // Im Bann der Geschichte. Amsterdam, 1942. S. 213-302.

20 См. выше, с. 126 - 127.

21 Piaget A. Le livre Messire Geoffroy de Chamy // Romania. 1897. XXVI. P. 369.

22 L'abre des batailles. P. 1515; Michel le Noir; см. о Боне: Molinier. Sources de l'histoire de France. № 3861.

23 Chap. 35,85 bis (номера глав 80-90 в издании 1515 г. встречаются дважды), 124 - 126.

24 Chap. 56, 60, 84, 132; Coopland G. Wt. The tree of battles and some of its sources, Tijdschrift voor rechtsgeschiedenis. V (1923). P. 173, подчеркивает явную зависимость Боне от Иоанна из Леньяно (ум. 1383). Однако именно те места, которые здесь рассматриваются, представляются изначально принадлежащими Боне. Об Иоанне из Леньяно см.: Ermini G. I trattati delia guerra e delia pace di G. da Legnano // Studi e memorie per la storia dell'universita di Bologna, 1924, VIII. В испанском рыцарском романе Tirante el Blanco [Тиранme Белый] отшельник вручает оруженосцу L'arbre des batailles как пособие по изучению рыцарства.

25 Chap. 82, 89, 90 bis ff.

26 Le JouvenceL L P. 222; II. 8. 93, 96, 133, 214.

27 Les vers de maitre Henri Baude, poete du 15e sieecle, ed. Quicherat (Tresor des pieces rares ou inedites). 1856. P. 20-25.

28 Champion. Villon. II. P. 182.

29 Еще сильнее такой формализм у племен южноамериканских индейцев, где каждый, кто случайно поранится, должен выплатить своему клану вено за пролитие крови, ибо он пролил кровь клана. См.: Farrand L. Basis of American history. P. 198 (The American nation. A history. Vol. II).

30 La Marche. II. P. 80.

 

 

31 Ibid. P. 168.

32 Chastellain. IV. P. 169.

33 Chron. scand. II. P. 83.

34 Petit-Dutaillis. Documents nouveaux sur les m?urs populaires etc.; ср.: Chastellain. V. P. 399; du Clercq. Passim.

35 Du Clercq. IV. P. 264; ср.: IIL P. 180, 184, 206, 209.

36 Monstrelet. I. P. 342; V. P. 333; Chastellain. II. P. 389; La Marche. II. P. 284, 331; Le livre des trahisons. P. 34, 226.

37 Thomas Basin (ed. J. Quicherat). P. XLIV.

38 Chastellain. III. P. 106.

39 Gerson. Sermo de nativ. dimini // Opera. III. P. 947.

40 Le Pastoralet. Vs. 2043.

41 Jean Jouffroy. Oratio. I. P. 188.

42 La Marche. I. P. 63.

43 Gerson. Querela nomine Universitatis... // Opera. IV. P. 574; ср.: Rel de S. Denis. III. P. 185.

44 Chastellain. II. P. 375; ср. р. 307.

45 Couunynes. I.P. Ill, 363.

46 Monstrelet. IV. P. 388.

47 Basin. I. P. 66.

48 La Marche. I. P. 60, 63, 83, 88, 91, 94, 134. № 1; III. P. 101.

49 Conunynes. I. P. 170, 262, 391. 413, 460.

50 Basin. II. P. 417, 419; Molinet. Faictz et Dictz. Pol. 205. В третьей строке прочитано «sa» вместо «la».

51 Deschamps. Oeuvres. IX.

52 Ibid. P. 219 ff.

53 Ibid. P. 293 ff.

54 Ср.: Marett. The threshold of religion. Passim.

55 Monstrelet. IV. P. 93; Livre des trahisons. P. 157; Molinet. II. P. 129; ср.: du Clercq. IV. P. 203, 273; TTieod. Pauli. P. 278.

56 Molmet, l. P. 60.

57 Molinet. IV. P. 417; Пантуфль — туфелька, Курто (коротышка) — деревенский духовой инструмент, Морнифиль (оплеуха) — четверка (в картах).

58 Gerson. Opera. I. P. 205.

59 Le songe du vieil pelerin. Цит. по: Jorga. Phil. de Mezieres. P. 69, № 1.

60 Juvenal des Ursins. P. 425.

61 Ibid. P. 415.

62 Gerson. Opera. I. P. 206.

63 Gerson. Sermo coram rege Franciae // Opera. IV. P. 620; Juvenal des Ursins. P. 415, 423.

64 Gerson. Opera. I. P. 216.

65 Chastellain. IV. P. 324, 323, 314, № 1; ср.: du Clercq. ??. ?. 236.

66 Chastellain. ?. P. 376; ??. ?. 446, 447, № l, 448; IV. P. 213; V. P. 32.

67 Monstrelet. V. P. 425. fi8 Chronique de Pierre le Pretre. Цит. no: Bourquelot. La vauderie d'Arras (Bibl. de

l'ecole des chartes, 2e ser., III). P. 109. 70 Martin le Franc. Le Champion des dames. Цит. no: Bourquelot. Op. cit. P. 86; также цит. по: Thuasne. Gaguin. П. Р. 474. 7 l Froissart (ed. Kervyn). XL P. 193.

72 Ср.: Stadelmann R. Vom Geist des ausgehenden Mittelalters. Halle, 1929. S. 46. Anm. 2.

73 Gerson. Contra superstitionem praesertim Innocentum // Opera. I. P. 205; De erroribus circa artem magicam // Ibid. I. P. 211 ; De falsis prophetis // Ibid. I. P. 545; De passionibus animae // Ibid. III. P. 142.

74 Journal d'un bourgeois. P. 236.

75 Ibid. P. 220

 

 

76 Dion. Cart. Contra vitia superstitionum quibus circa cultum veri Dei erratur // Opera. XXXVI. P. 211 ff.; ср.: Franz A. Die kirchlichen Benediktionen im Mittelalter. Freiburg, 1909. 2 Bde.

77 См., например: du Clercq. III. P. 104-107.

 

 

XVIII

1 Barante A. de. Histoire des ducs de Bourgogne de la maison de Vallois. 12 vol. P., 1824-1826.

2 Rel. de S. Denis. II. P. 78.

3 Ibid. P. 413.

4 Ibid. I. P. 338.

5 Ibid. P. 600; Juvenal des Ursins. P. 379.

6 La Cume de Ste. Palaye. I. P. 388; ср. также: Journal d'un bourgeois. P. 67.

7 Journal d'un bourgeois. P. 179 (Карл VI); P. 309 (Изабелла Баварская); Chastellain. IV. Р. 42 (Карл VII); I. Р. 332 (Генрих V); Lefevre de S. Remy. II. P. 65; M d'?scoucny. II. P. 424, 432; Chron. scand. I. P. 21; Jean Chartier. P. 319 (Карл VII); Quatrebarbes. ?uvres du roi Rene. I. P. 129; Gagui'm compendium super Francorum gestis / Ed. Paris, 1500. Fol. 164 (похороны Карла VIII).







©2015 arhivinfo.ru Все права принадлежат авторам размещенных материалов.