Апошняя лічба нумара заліковай кніжкі студэнта абазначае нумар кантрольнай работы.

3. Пасля вызначэння нумара кантрольнай работы студэнт знаёміцца са зместам работы, вывучае матэрыял па падручніках і вучэбных дапаможні ках па беларускай мове, працуе са слоўнікамі.

Рэкамендаваныя метадычныя матэрыялы і тэхнічныя сродкі навучання:

Наўроцкая І. В. Электронны вучэбна-метадычны комплекс па дысцыпліне “Беларуская мова: Культура маўлення” / І. В. Наўроцкая– Мінск, 2013. – 197 с.

Электронны вучэбна-метадычны комплекс па дысцыпліне “Беларуская мова. Прафесійная лексіка”. / Аўтары: Л.А. Бондар, Н.Г. Вайніла, М.А. Галянок, Т.П. Дапіра, С.В. Ламака, Л.А. Пятроўская, Ю.А. Сцепанчук / Пад рэд. Ю.А. Сцепанчука. – Мінск: Электронная бібліятэка БДУІР, 2006. – 135 с.

4. Перад выкананнем задання запісваецца яго нумар і ўмова.

5. Кантрольныя заданні выконваюцца ў сшытку (або ў камп’ютарным варыянце на лістах фармату А4) сінім, фіялетавым ці чорным чарнілам. Запісы павінны быць акуратнымі і зразумелымі для рэцэнзента.

6. На першай старонцы ўказваецца нумар варыянта.

7. Заданні павінны выконвацца ў той паслядоўнасці, у якой яны пададзены ў кантрольнай рабоце.

8. Заданні перапісваюцца поўнасцю, кожнае заданне пачынаецца з чырвонага радка. Не дазваляецца пісаць у кожную клетку, матэрыял падаецца праз клетку.

9. Студэнт выконвае самастойна свой варыянт кантрольнай работы. Калі будзе ўстаноўлена несамастойнае выкананне работы, яна не будзе залічана. Студэнту будуць прапанаваны новыя кантрольныя заданні.

10. Кантрольныя заданні, у якіх не выкананы ўсе практыкаванні, адсутнічае спіс выкарыстанай літаратуры або вокладкі падпісаны па-руску, не прымаюцца і не рэцэнзуюцца.

11. Атрымаўшы кантрольную работу на дапрацоўку, студэнт павінен у ёй жа выправіць усе памылкі, адзначаныя рэцэнзентам.

12. Студэнт дапускаецца да заліку пры наяўнасці кантрольнай работы з адзнакай «да абароны».

13. Выкананыя кантрольныя заданні павінны паступіць ва ўніверсітэт для праверкі не пазней чым за 15 дзён да пачатку сесіі.

НУЛЯВЫ ВАРЫЯНТ

1. Знайдзіце разгорнуты адказ на наступнае пытанне: Беларуская мова сярод іншых моў свету.

Складзіце да яго тэзісны план (тэзісы дзеяслоўнага ладу).

Узор выканання гл. у Дататку.

2. Спішыце тэкст, раскрываючы дужкі, устаўляючы прапушчаныя арфаграмы і знакі прыпынку.

Мінск сталіца нашай (не)залежнай (Р,р)эспублікі (Б,б)еларусь.

Светлая і разам (з,с) тым (т,ц)яжкая доля выпала гор(о,а)ду бо (у,ў)знік ён на в(е,я)лікіх дарогах што вядуць з захад(а,у) на (у,ў)сход і з поўначы на поў(д,дз)ень. А па гэты(м,х) дарога(м,х) ішлі (не)толькі добрыя людзі а і (не)людзі драпежнікі якія кол(ь?)кі разоў спрабавалі захапіць Мінск надзець на яго жыхароў ярмо зрабіць н(е,я)вольнікамі. Гэтак было як пішуць летапіс-цы і дзевя(т,ць)сот гадоў таму калі (князі)браты (Я,я)раславічы Із(е,я)слаў Св(е,я)таслаў і (У,Ў)севалад рушылі ў паход падышлі да ракі (Н,н)ямігі дзе стаяла крэпасць збудава(н,нн)ая (П,п)олацкім княз(е,я)м Ус(е,я)славам. Яго войска выступіла (на)сустрач заваёўнікам але сілы былі (ня)роўныя. Шмат воінаў загінула тады а князь Ус(е,я)слаў трапіў у палон. Мінскім княз(е,я)м стаў яго сын Глеб.

Сяліліся гара(д?)жане каля замк(а,у) па берага(м,х) (Н,н)ямігі і (С,с)віслачы. Гэта была пераважна бедната якая працавала на багатых а сама мела толькі хлеб(а,у) кавалак на жы(ц,цц)ё ды якую апранаху на кожны дзень. Але як толькі наб(е,я)галі заваёўнікі мінчане (у,ў)мелі абараня(ц,цц)а. Пяц(ь?) разоў горад выгараў ад пажар(а,у) (да)шчэнту і зноў а(д,т)будоўваў-ся. Такая была ў лю(д,дз)ей любоў да роднага мес(т,ц)а воля каб ж(і,ы)ць ладзіць новую спадчыну.

3. Падбярыце з галіновага навуковага часопіса фрагмент артыкула па спецыяльнасці і перакладзіце яго на беларускую мову (0,5 старонкі ліста фармату А4, шрыфт Times New Roman 14 пт, інтэрвал 1.0). Напішыце рускі і беларускі варыянты тэксту. У перакладзеным беларускім тэксце падкрэсліце словы-тэрміны іншамоўнага паходжання. Карыстаючыся слоўнікам, дайце тлумачэнні 10 з іх.

Узор выканання гл. у Дататку.

4. Перакладзіце словы на беларускую мову і суаднясіце іх з пэўным стылем, запоўніўшы табліцу.

Стыль
Навуковы	Публіцыстычны	Афіцыйна-справавы	Мастацкі	Размоўны

Индивидуальность автора, историческая судьба, переплетается многими нитями, обеспечение охраны и защиты авторских прав, молодежная политика, черное крыло Чернобыля, финансовые инвестиции, крепостное право, хвастун, корова языком слизала, два сапога пара, в связи с тяжелым положением, белобрысый, держать камень за пазухой, именуемый в дальнейшем, движущие силы истории, харизматичный лидер, числитель, компенсация за отпуск, бабуля, магнитный заряд, обеспечивается право на защиту, жили-были, экологическая катастрофа, маленький-премаленький, прыг-скок, нравственная холера, окружающая среда.

5. Напішыце анатацыю на артыкул па спецыяльнасці, змешчаны ў галіновым навуковым часопісе, фрагмент з якога перакладзены ў заданні №3.

Узор выканання гл. у Дататку.

6. Перакладзіце на беларускую мову і пастаўце ў форму роднага і давальнага склону наступныя выразы:

1. доработанная рукопись;

2. библиотека;

3. четыре выполненных варианта;

4. восемьсот семнадцать экземпляров.

7. Карыстаючыся слоўнікам безэквівалентнай лексікі, выпішыце 10 адзінак, патлумачце іх значэнне. Вусна падрыхтуйце адказ на пытанне пра асаблівасці беларускай лексічнай сістэмы.

8. Напішыце даверанасць на атрыманне грошай па паштовым пераводзе, адрасаваным на імя іншай асобы.

9. Напішыце сачыненне-разважанне на прапанаваную цытату, выкарыстоўваючы наступныя сродкі: дзеепрыметны, дзеепрыслоўны звароты, пабочныя канструкцыі, бяззлучнікавыя сказы. Падкрэсліце іх у тэксце. Пажаданы аб’ём працы – ад 10 сказаў.

Не можа нацыя сысці,

Нібы вада ў пясок, -

Павінна след пакінуць ці

Хоць там які слядок (Л. Дранько-Майсюк)

ПЕРШЫ ВАРЫЯНТ

1. Знайдзіце разгорнуты адказ на наступнае пытанне: Паходжанне беларускай мовы.

Складзіце да яго тэзісны план (тэзісы дзеяслоўнага ладу).

Узор выканання гл. у Дататку.

2. Спішыце тэкст, раскрываючы дужкі, устаўляючы прапушчаныя арфаграмы і знакі прыпынку.

Дзейнасць Францыска Скарыны склала цэлую эпоху ў культурным жы(ц,цц)і беларускага народ(а,у) i са(д,дз)ейнiчала яго сацы(а,я)льнаму i нацы(а,я)нальнаму абудж(е,э)(н,нн)ю. Яна зрабiла в(е,я)лiкi ўплыў на культурнае раз(ь?)вi(ц,цц)ё нашых братоў-сусе(д,дз)яў pycкix i ўкраiнцаў якiм так(сама) адр(э,а)саваў сва(е,i) выда(н,нн)i в(е,я)лiкi ас(ь)ветнiк i пакiнула значны с(ь?)ле(д,т) у гiсторыi культуры ч(е,э)шскага i лiтоўскага народаў... Клапо(т,ц)ячы(сь,ся) пра ас(ь?)вету для простых лю(д,дз)ей даў iм першую друкава(н,нн)ую кнiгy на роднай мове а пераклаўшы "Бiблiю" на беларускую мову ён тым самым уз(ь?)нiма(л,ў) гэтую мову да ўзроўн(ю,я) класiчных моў (Я,Е)ўропы. Такой гiган(тс,ц)кай асобай як Францыск Скарына мог(бы) ганары(ц,цц)а кожны наро(д,т).

(С,3) дзейнас(ц,цц)ю в(е,я)лiкага палачанiна з(ь?)вязана далейшае раз(ь?)вi(цц,ц)ё кнiгадрукава(н,нн)я на Бeлapyci i ўз(ь?)нiкне(н,нн)е яго ў Pacii на Украiне. Kнiгi Скарыны раз(i,ы)шлi(сь,ся) па ўсёй У(с,з)ходняй (Я,Е)ўропе ix стара(н,нн)а пepaпicвaлi i ра(з,с)паўсю(дж,ж)валi. Яны пера-маглi хоць i было ў ix н(е,я)мала ворагаў.

Узор выканання гл. у Дататку.

4. Перакладзіце словы на беларускую мову і суаднясіце іх з пэўным стылем, запоўніўшы табліцу.

Стыль
Навуковы	Публіцыстычны	Афіцыйна-справавы	Мастацкі	Размоўны

Узор выканання гл. у Дататку.

6. Перакладзіце на беларускую мову і пастаўце ў форму роднага і давальнага склонаў наступныя выразы:

1. очередная перепись;

2. республика;

3. три оцененных реферата;

4. двести семьдесят восемь наименований.

8. Напішыце ліст-запрашэнне на Міжнародную навукова-практычную канферэнцыю, прысвечаную юбілею вядомага паэта (пісьменніка, вучонага).

Вечна тваім застаецца толькі тое, што ты аддаў (У. Караткевіч)

ДРУГІ ВАРЫЯНТ

1. Знайдзіце разгорнуты адказ на наступнае пытанне: Гістарычныя этапы развіцця беларускай мовы.

Складзіце да яго тэзісны план (тэзісы дзеяслоўнага ладу).

Узор выканання гл. у Дататку.

2. Спішыце тэкст, раскрываючы дужкі, устаўляючы прапушчаныя арфаграмы і знакі прыпынку.

Максім Багдановіч... Кароткі быў яго жы(ц,цц)ёвы век. Ён вым(е,я)ра-е(ц,цц)а два(д?)ца(ц,цц)ю пя(ц,цц)ю гадамі. Многія літ(е,а)ратары ў такім узрос(т,ц)е толькі пачынаюць тварыць. Ён жа закон(ь?)чыў. І можа таму што пра(д,ч)чуваў блі(з,с)кую ра(з,с)вязку сп(е,я)шаўся працаваў (не)шкадуючы сябе.

У яго (не)было зацягнутага перы(а,я)ду вучнёўства. Пра сябе як паэта ён заявіць адразу і адразу(ж) упэўне(н,нн)ай хадой по(і,й)дзе наперад пераадоль-ваючы ця(ж,ш)касці. А іх было (не,ня)мала.

Толькі пяць гадоў жыў ён на Беларусі. Астатняе жы(ц,цц)ё пра(і,й)шло (па)за яе межамі. Таму родную мову на якой раша(е,я)цца тварыць давядзе(ц,цц)а вывучаць па бацькавы(м,х) этнаграфічны(м,х) запіса(м,х) ды па кніга(м,х). І (на)перакор в(е,я)лікадз(е,я)ржаўным с(ь?)кептыкам якія (не)прызнавалі за белару(с,сс)кай мовай яе самастойнасці дакажа што яна (ні)колькі (не)бяднейшая і (не)горшая за ін(ь?)шыя мовы што ёй падуладны (у,ў)се віды і жанры зведа(н,нн)ыя і асво(е,я)ныя выс(о,а)каразвітымі літ(е,а)ратурамі і што на ёй можна пас(ь?)пяхова перадаваць найтанчэйшыя а(д,т)ценні чалавечых пачу(ц,цц)яў.

Узор выканання гл. у Дататку.

4. Перакладзіце словы на беларускую мову і суаднясіце іх з пэўным стылем, запоўніўшы табліцу.

Стыль
Навуковы	Публіцыстычны	Афіцыйна-справавы	Мастацкі	Размоўны

Узор выканання гл. у Дататку.

6. Перакладзіце на беларускую мову і пастаўце ў форму роднага і давальнага склонаў наступныя выразы:

1. общий интерес;

2. математика;

3. целых две недели;

4. триста двадцать восемь страниц.

8. Напішыце распіску аб атрыманні ад гарадской турысцкай базы ў часовае карыстанне спартыўнага інвентару (5 палатак, 15 спартыўных касцюмаў, 15 рукзакоў, 15 компасаў).

Кожны народ мае хаця б адзін геніяльны твор, і гэты твор – мова (А. Разанаў)

ТРЭЦІ ВАРЫЯНТ

1. Знайдзіце разгорнуты адказ на наступнае пытанне: Лёс беларускай мовы ў Расійскай імперыі.

Складзіце да яго тэзісны план (тэзісы дзеяслоўнага ладу).

Узор выканання гл. у Дататку.

2. Спішыце тэкст, раскрываючы дужкі, устаўляючы прапушчаныя арфаграмы і знакі прыпынку.

Скупое зімовае со(л?)нца све(т,ц)іць над Н(е,я)свіжам. У вянк(е,у) старых клёнаў і ліп стаіць помнік. Павее ветрык і белыя кры(с,ш)талікі іне(я,ю) асыпаю(ц,цц)а на бронзавага (С,с)ымона (Б,б)уднага ярка (у,ў)спых(і?)ваюць на сонц(э,ы). А (С,с)ымон (Б,б)удны горда трымае ў адной ру(ке,цэ) кнігу “Катэхізіс” а другой нібы перагортвае яе старонкі запрашае пачытаць.

(Не)падалёку ад помнік(а,у) знаходзі(ц,цц)а друкарня імя (С,с)ымона (Б,б)уднага. Побач славуты кас(ь?)цёл якому чатыр(э,ы)ста гадоў старыя мурава(н,нн)ыя будынкі. Здае(ц,цц)а (на)міг трапля(е,і)ш у той час калі жыў у Н(е,я)свіжы чалавек які так многа зрабіў для нас беларусаў.

(С,с)ымона (Б,б)уднага справ(е,я)дліва называюць в(е,я)лікім гуманістам ас(ь?)ветнікам філосафам філолагам гісторыкам. Прадаўжальнік справы (Ф,ф)ранцыска (С,с)карыны ён жыў у эпоху (А,а)драджэння калі в(е,я)лася барац(ь?)ба новых погл(е,я)даў і ідэй з тымі што аджылі свой век. (С,с)ымон (Б,б)удны выступаў супраць ф(е,і)адалаў якія прыгн(е,я)талі народ. Ён лічыў што (у,ў)се лю(д,дз)і багатыя і бедныя павінны быць ро(в,ў)нымі пер(а,е)д законам пер(а,е)д судом. Каб (с,ш)час(т?)ліва жыць патрэб(е,і)н мір. Войны падз(е,я)ляў на справ(е,я)длівыя калі адстойваюць сваю Радзіму і на заваёўні(тс,ц)кія злачы(н,нн)ыя.

Узор выканання гл. у Дататку.

4. Перакладзіце словы на беларускую мову і суаднясіце іх з пэўным стылем, запоўніўшы табліцу.

Стыль
Навуковы	Публіцыстычны	Афіцыйна-справавы	Мастацкі	Размоўны

Узор выканання гл. у Дататку.

6. Перакладзіце на беларускую мову і пастаўце ў форму роднага і давальнага склонаў наступныя выразы:

1. абсолютное большинство;

2. физика;

3. четыре напечатанных журнала;

4. пятьсот сорок семь рублей.

8. Напішыце свайму кіраўніку дакладную запіску аб неабходнасці прыняць адміністрацыйныя меры да супрацоўніка, які парушыў правілы тэхнікі бяспекі.

Часта ў горкім роздуме дакараю я сам сябе і сяброў-літаратараў за лайдацтва наша, за незразумелае раўнадушша да сівой даўніны і забытай славы. У адным Полацку “спіць” цэлая бібліятэка гістарычных раманаў. Ды якіх!.. (Г. Бураўкін)

ЧАЦВЁРТЫ ВАРЫЯНТ

1. Знайдзіце разгорнуты адказ на наступнае пытанне: Беларуская мова ў ХХ стагоддзі.

Складзіце да яго тэзісны план (тэзісы дзеяслоўнага ладу).

Узор выканання гл. у Дататку.

2. Спішыце тэкст, раскрываючы дужкі, устаўляючы прапушчаныя арфаграмы і знакі прыпынку.

У (не)прыкметнай л(е,я)сной вёса(ч,ц)цы каля в(е,я)лікай ракі жыве (не)старая яшчэ жан(ь?)чына. У яе добрая а(т,д)будава(н,нн)ая ў пас(ь?)лява-е(н,нн)ы час хата якая (не)калі р(о,а)знагалоса гучала дзі(т,ц)ячымі галасамі. Цяпер тут (т,ц)ішыня. (Не)в(е,я)лікая гаспадарка і вол(ь?)ны час запоў-не(н,нн)ы ўспамінамі аб тым даўнім вае(н,нн)ым леце калі гэтая жанчына тады маладая дз(е,я)ўчына страціўшы бац(ь?)коў сабрала пад уцалелым дахам паўтузіна асірацелых на вайне дз(е,я)цей на доўгія гад(а,ы) стаўшы для іх маці стар(е,э)йшай с(е,я)строй выхавал(ь?)ніцай. Ішлі гады дзеці вучы-ліс(ь,я) сталелі і разыходзіліс(ь,я) з л(е,я)снога прыстанк(а,у) па сваі(м,х) (не,ня)зведаны(м,х) дарога(м,х). І вось настала хвіліна калі яна ра(з,с)віта-лас(ь,я) з апошнім і засталас(ь,я) ў ха(т,ц)е адна. Яна (не)шкадуе аб сваім (не,ня)лё(г,х)кім лёс(е,у) які шмат у чым вызначыла яе дабрыня што прая-вілас(ь,я) ў ця(ж,ш)кую га(д,дз)іну.

Усё далей у (не)зваротнае мінулае ад(ы?)хо(д,дз)іць гэтая самая в(е,я)лікая вайна але шрамы ад яе яшчэ часам прагляд(ы?)ваюць (у,ў) наш(а,ы)м жы(ц,цц)і. Мінула стол(ь?)кі гадоў а пам(е,я)ць аб ёй жывая (у,ў) св(е,я)домас(ь?)ці народ(а,у) у сэр(д?)цах людзей.

Узор выканання гл. у Дататку.

4. Перакладзіце словы на беларускую мову і суаднясіце іх з пэўным стылем, запоўніўшы табліцу.

Стыль
Навуковы	Публіцыстычны	Афіцыйна-справавы	Мастацкі	Размоўны

Узор выканання гл. у Дататку.

6. Перакладзіце на беларускую мову і пастаўце ў форму роднага і давальнага склонаў наступныя выразы:

1. избирательный округ;

2. электротехника;

3. два лучших студента;

4. шестьсот девяносто восемь приборов.

8. Напішыце заяву аб дазволе здаць датэрмінова экзамены з адной магчымай прычыны: 1)дэкрэтны адпачынак; 2) неабходнасць санаторнага лячэння; 3) камандзіроўка за мяжу і г.д.

…хвала і бясконцая пашана мудрасці! Яна – маці ўсіх спраў (Ф. Скарына)

ПЯТЫ ВАРЫЯНТ

1. Знайдзіце разгорнуты адказ на наступнае пытанне: Функцыянаванне беларускай мовы ва ўмовах білінгвізму.

Складзіце да яго тэзісны план (тэзісы дзеяслоўнага ладу).

Узор выканання гл. у Дататку.

2. Спішыце тэкст, раскрываючы дужкі, устаўляючы прапушчаныя арфаграмы і знакі прыпынку.

Купал(л,ь)е святкуюць яшчэ з часоў язычні(тс,ц)тва. Праўда тады яго адзначалі ў перы(а,я)д летняга с(о,а)нцастаяння калі быў самы до(л,ў)гі дзень і прырода дасягала на(і,й)вышэйшага росквіт(а,у).

Калі на Русі і ў ін(ь?)шых мяс(ь?)цінах прынялі хрысці(а,я)нства царква прымеркавала св(е,я)ткаванне (К,к)упал(л,ь)я да сёмага ліпен(я,ю) дня нара(д?)жэння Івана Прадцечы. Св(е,я)ткаваць пачалі (ў)ноч з шостага на сёмае ліпен(я,ю). (У)дзень дзяўчаты (з,с)біралі розныя зёлкі сушылі каб захаваць іх як (ч,ц)удадзейныя лекі плялі вянкі і варажылі на ва(д,дз)е. Но(ч,чч)у (з,с)біраліся каля кастр(а,у) вадзілі карагоды танцавалі скакалі праз агонь.

Фантазія людзей нарадзіла л(е,я)генду згодна з якой (а)поўначы з шостага на сёмае ліпен(е,я) ў гу(с,ш)чары лес(а,у) зацв(і,я)тае папараць(кветка) якая можа даць чалавеку празорлівасць і (не)абмежаваную сілу вечную маладос(т,ц)ь здольнасць разумець мову раслін і жывёл. Гэтая л(е,я)генда нарадзілася вел(ь?)мі да(в,ў)но калі думалі што ўсялякая рас(ь?)ліна павінна ўтвараць кветку а ад яе насе(н,нн)е каб прадоўжыць свой род на зямл(е,і).

Узор выканання гл. у Дататку.

4. Перакладзіце словы на беларускую мову і суаднясіце іх з пэўным стылем, запоўніўшы табліцу.

Стыль
Навуковы	Публіцыстычны	Афіцыйна-справавы	Мастацкі	Размоўны

Узор выканання гл. у Дататку.

6. Перакладзіце на беларускую мову і пастаўце ў форму роднага і давальнага склонаў наступныя выразы:

1. неправильная дробь;

2. дуга;

3. три ратифицированных договора

4. четыреста пятьдесят шесть аудиторий.

8. Напішыце службовую запіску аб неабходнасці паляпшэння матэрыяльна-тэхнічнай базы арганізацыі.

Жыццё нам пастаянна ставіць адзнакі, нягледзячы на ўзрост (В. Іпатава)

ШОСТЫ ВАРЫЯНТ

1. Знайдзіце разгорнуты адказ на наступнае пытанне: Запазычаная лексіка ў складзе беларускай мовы.

Складзіце да яго тэзісны план (тэзісы дзеяслоўнага ладу).

Узор выканання гл. у Дататку.

2. Спішыце тэкст, раскрываючы дужкі, устаўляючы прапушчаныя арфаграмы і знакі прыпынку.

Люблю гл(е,я)дзець на р(а,э)ку в(е,я)сной калі паво(д,т)ка затапляе луг(а,і) на цэлыя кіл(о,а)метры калі бурліць віруе раз(ь, ')юшаная вада зносячы ў нізо(в,ў)е ўсё што трапілася на яе шлях(е,у) бярве(н,нн)е дошкі змытыя кусты вербалоз(а,у) а то і дрэвы падмытыя і вырваныя з карэн(н,ь)ем. Люблю гл(е,я)дзець (у)летку калі рака (і,й)скрыцца пад першымі промн(е,я)мі со(л?)нца і раптам (не)дзе (па)сярэдзіне ўзляціць над спалоханай вадою з(е,я)ленаваты (с,ш)чупак ці плясне па вадзе шырок(е,і)м хвастом хітры бабёр палохаючы ціка(в,ў)нага да ўсяго рыбалова. Люблю паз(е,і)раць у празрыс-тыя струмені восен(н,ь)ю калі ў(з,с)цілае раку жо(л,ў)тае лісце б(е,я)роз і (в?)ольхаў што густа стаяць абапал ракі калі са с(ь?)вістам пранося(ц,цц)а ні(з,с)ка над вадою апошнія чаро(д,т)кі дзікіх кач(а,э)к і ціхі сум паву-ці(н,нн)ем павісае над пац(е,я)мнелымі журботнымі паплавамі.

І цяпер аз(е,і)раючыся праз смугу час(а,у) назад у тое (с,ш)чымлі-ва(радаснае) дзяцінства (у,ў)сведамляеш якую (не)паўторную дабрыню і спагадлівас(ь?)ць дала нам усім (Р,р)адзіма нашых бац(ь?)коў (у,ў)сведамляеш у якім (не)аплатным да(л,ў)гу мы перад ёю.

Узор выканання гл. у Дататку.

4. Перакладзіце словы на беларускую мову і суаднясіце іх з пэўным стылем, запоўніўшы табліцу.

Стыль
Навуковы	Публіцыстычны	Афіцыйна-справавы	Мастацкі	Размоўны

Узор выканання гл. у Дататку.

6. Перакладзіце на беларускую мову і пастаўце ў форму роднага і давальнага склонаў наступныя выразы:

1. офицерская шинель;

2. тревога;

3. два неизданных романа

4. девятьсот семнадцать компьютеров.

8. Напішыце ліст-запытанне да фірмы-партнёра пра пастаўкі новай прадукцыі.

Мы ўзышлі не з насення, што ветрам занесена,

Мы не дзікай травы самарослыя парасткі.

У глыбінях зямлі, гераічнай і песеннай,

Нашых душ карані – з вузялкамі ўпартасці. (Н. Гілевіч)

СЁМЫ ВАРЫЯНТ

1. Знайдзіце разгорнуты адказ на наступнае пытанне: Беларускі маўленчы этыкет.

Складзіце да яго тэзісны план (тэзісы дзеяслоўнага ладу).

Узор выканання гл. у Дататку.

2. Спішыце тэкст, раскрываючы дужкі, устаўляючы прапушчаныя арфаграмы і знакі прыпынку.

Ці мала на с(ь?)веце (ч,ц)удоўных мясцін?

Давялося мне пабываць (у,ў)сюды. Бываў я на поўдн(е,і) і на далёкай поўнач(э,ы) захапляўся (не)разгаданым (ч,ц)удам прыроды паўночным (з,зз)яннем. Ласкавы со(л?)нечны поўдз(е,і)нь казачныя прасторы (Ч,ч)орнага мора высокія снежныя горы (К,к)аўказа пакінулі (не)забыўны (у,ў)спамін аб іх гордай і ветлівай ц(е,я)плыні.

Так на свеце вел(ь?)мі многа прыгожых мяс(т,ц)ін добрых людзей (с,ш)чырых сяброў. Мабыць (ні)чога лепшага за іх на свеце н(е,я)ма. Аднак дзе(б) я (ні)быў якія(б) (ч,ц)уды (ні)здзіўлялі перад маімі вачыма заўсёды (з,зз)яла прамяністае с(ь?)вятло роднага м(е,я)стэчка дзе жылі бац(ь?)кі і бац(ь?)кі маіх бац(ь?)коў дзе я сам (у)першыню захапіўся (с,ш)чодрай со(л?)нечнай прамяністас(ц,цц)ю пахам кветак на ша(л,ў)ковых мурожных лугах спевам жаваранка пад высокімі сінімі н(е,я)бёсамі. Вось так і хоча(ц,цц)а прыгадаць кожны куточ(а,е)к кожную сц(е,я)жынку у(з,с)горачак і лагчынку дзе над люстрам блакітным нашага аз(е,я)рка з(е,і)хацяць празрыстыя (в?)облакі.

Узор выканання гл. у Дататку.

4. Перакладзіце словы на беларускую мову і суаднясіце іх з пэўным стылем, запоўніўшы табліцу.

Стыль
Навуковы	Публіцыстычны	Афіцыйна-справавы	Мастацкі	Размоўны

Узор выканання гл. у Дататку.

6. Перакладзіце на беларускую мову і пастаўце ў форму роднага і давальнага склонаў наступныя выразы:

1. древняя летопись;

2. победа;

3. четыре крупнейших университета;

4. четыреста семьдесят пять дипломов.

8. Складзіце аб’яву пра сустрэчу з вядомым паэтам (пісьменнікам, навукоўцам). У аб’яве дайце кароткую інфармацыю пра чалавека, сустрэча з якім адбудзецца.

Будучыня! Ці не для цябе нам так хочацца марыць! (Я. Скрыган)

ВОСЬМЫ ВАРЫЯНТ

1. Знайдзіце разгорнуты адказ на наступнае пытанне: “Залаты век” у гісторыі беларускай мовы.

Складзіце да яго тэзісны план (тэзісы дзеяслоўнага ладу).

Узор выканання гл. у Дататку.

2. Спішыце тэкст, раскрываючы дужкі, устаўляючы прапушчаныя арфаграмы і знакі прыпынку.

У прыродз(е,і) можна назіраць дзі(в,ў)ную з(ь, ')яву. Мёртвая халодная і (не)прыступная скала прастаіць міл(ь,і)ёны гадоў вытрывае гарачую спёку і тр(а,ы)скучыя марозы дажджы ды навал(ь?)ніцы. А вось такое мален(ь?)кае насе(н,нн)е б(е,я)розы мікр(о,а)скапічная і кволен(ь?)кая крупінка трапіўшы ў ра(з,с)коліну скалы і пус(т,ц)іўшы карэ(н,нн)е з часам пранікае (у,ў)сё глыбей у цвердзь. І праз нейкі час настае момант калі (не)прыступная скала якая пам(е,я)тае іхтыяза(в,ў)раў і мамантаў раптам (не)вытрымлівае націск(а,у) бярозкі і ра(з,с)сыпае(ц,цц)а. Бо здаровы і дужы расток заўсёды знойдзе разумную дарогу каб прабі(ц,цц)а да со(л?)нца да кісларод(а,у) да сокаў. Гэтак і з ч(а,е)лавекам. Не (у,ў) асаблівым р(о,а)зуме не (у,ў) фізічнай сіл(е,і) не (у,ў) прыгажосц(е,і) яго моц. Значэ(н,нн)е яго (у,ў) мэц(е,і) (у,ў) велічы сэр(д?)ца (у,ў) сутнасц(е,і) імкненняў.

Творчасць вынік фізі(а,я)лагічнай патрэбы вынік інстынкт(а,у) дзеяння. Такога(ж) магутнага як прывяза(н,нн)асць у ч(а,е)лавека да родных мяс(т,ц)ін патрэба ў дзіцяц(е,і) пераадольваць перашкоды (у,ў) птушкі с(ь?)пяваць а ў рыб плысц(ь,і) супроць цячэ(н,нн)я горнай ракі.

Узор выканання гл. у Дататку.

4. Перакладзіце словы на беларускую мову і суаднясіце іх з пэўным стылем, запоўніўшы табліцу.

Стыль
Навуковы	Публіцыстычны	Афіцыйна-справавы	Мастацкі	Размоўны

Узор выканання гл. у Дататку.

6. Перакладзіце на беларускую мову і пастаўце ў форму роднага і давальнага склонаў наступныя выразы:

1. железнодорожная насыпь;

2. хозяйство;

3. три подвижных состава;

4. восемьсот тридцать девять посетителей.

8. Напішыце ліст-просьбу ў рэктарат аб забеспячэнні жыллём на час здачы экзаменаў (перападрыхтоўкі па спецыяльнасці, на час праходжання практыкі – на выбар).

Спадчына не ў мінулым, а з мінулага: яна – вектар, які паказвае дарогу, яна – аблічча ўчалавечанага часу. (А. Разанаў)

ДЗЯВЯТЫ ВАРЫЯНТ

1. Знайдзіце разгорнуты адказ на наступнае пытанне: Беларуская нацыянальная мова і духоўная культура народа.

Складзіце да яго тэзісны план (тэзісы дзеяслоўнага ладу).

Узор выканання гл. у Дататку.

2. Спішыце тэкст, раскрываючы дужкі, устаўляючы прапушчаныя арфаграмы і знакі прыпынку.

Без канца можна ехаць па сельскі(м,х) дарога(м,х) і (ні)колі (не)перастаць любавацца ўсім навакол(л,ь)ем. Мінулася (не)вялічкае аз(е,я)рко што кра(е,я)м па(д,т)ступіла да самай дарогі. Па нізкім травяністым бера(гу,зе) вузен(ь?)кая сц(е,я)жынка вяла да прымкнутага чоўна. Так і (з,с)давалася што тут ад шум(а,у) наш(а,э)й машыны падыму(ц,цц)а і закружаць імклівыя куртатыя качкі. Пасля пацягнуўся шырокі поплаў з тою празрыстаю сініз-ною далечы ад якой замірае сэр(д?)ца. Кіл(о,а)метр(а,ы) праз тры пачаўся лес і тут (ад)разу стала спакойна і ціха.

Можа таму белару(с,сс)кі ч(а,е)лавек прывык да роздум(а,у) і жы(ц,цц)ёвай развагі што (с)прадвеку зна(л,ў)ся з л(е,я)самі. Прырода (у,ў)мее гаварыць і ствараць і настрой і лагоду толькі трэба (у,ў)мець яе слухаць. Як у люстэрка глядзі(ц,цц)а ў прыроду ч(а,е)лавек і бярэ ад яе душэ(в,ў)насць і ласку і мудрасць. Мабыць па(д,т)глядаючы іх пісаў (Я,я)куб (К,к)олас свае “Казкі жыцця” сабра(в,ў)шы ў гэтых абразках глыбін(у,ю) народнай душы.

Гл(е,я)дзіш(ь?) і гл(е,я)дзіш(ь?) як мінае(ц,цц)а падлесак і кожны раз усё нова і с(ь?)вежа і хораша. То міл(ь?)ганула палянка то малады ра(д,т)камі пасаджаны хвойнік з мя(г,к)кім сіваватым колерам шыпулек. То голы (у,ў)сыпаны шышкамі дол то параснік траў верасоў дз(е,я)разы.

Узор выканання гл. у Дататку.

4. Перакладзіце словы на беларускую мову і суаднясіце іх з пэўным стылем, запоўніўшы табліцу.

Стыль
Навуковы	Публіцыстычны	Афіцыйна-справавы	Мастацкі	Размоўны

Узор выканання гл. у Дататку.

6. Перакладзіце на беларускую мову і пастаўце ў форму роднага і давальнага склонаў наступныя выразы:

1. пятиэтажное здание;

2. сварка;

3. два дипломных проекта;

4. двести пять сотрудников.

8. Напішыце справавы ліст-прапанову аб супрацоўніцтве.

Не варта ламаць коп’і, адмыкаць адчыненыя дзверы ні абаронцам роднай мовы, ні яе праціўнікам – трэба і тым, і другім часцей і ўважлівей чытаць класікаў (Б. Сачанка).

дадатак

1. Да задання №1

Тэзісы – гэта лаканічна сфармуляваныя асноўныя палажэнні тэксту.

Тэзісны план уяўляюць сабой тэзісы дзеяслоўнага ладу. Гэта значыць, што пункты плана павінны быць аформлены двухсастаўнымі сказамі (з дзейнікам і выказнікам, суб’ектам дзеяння і самім дзеяннем).

Пры складанні тэзіснага плана знімаецца частка інфармацыі, якая дэталізуе, тлумачыць галоўную: аўтарскія адступленні, спасылкі на іншых аўтараў, ілюстрацыі, прыклады, якія не выконваюць важную ролю ў разуменні зместу.

Знойдзем адказ на пытанне “Функцыянаванне беларускай мовы ў Рэчы Паспалітай” і складзём да яго тэзісны план

З другой паловы ХVІ ст. развіццё беларускай мовы пачынае праходзіць у неспрыяльных умовах, прыходзіць паступовы заняпад пісьмовай традыцыі. Так, у 1569 г. паводле Люблінскай уніі Вялікае Княства Літоўскае і Каралеўства Польскае аб’ядналіся ў адну дзяржаву – Рэч Паспалітую. Такое аб’яднанне мела вынікам значны культурны і ідэалагічны ўплыў з боку польскай дзяржавы.

Пашыраецца ўплыў каталіцызму, польскай культуры і мовы. З канца XVI стагоддзя на Беларусi распаўсюджваецца і лацiнская мова – афiцыйная мова Польскай дзяржавы. Яна пачынае выкарыстоўвацца ў судовай практыцы, навуковым ужытку, становiцца прадметам школьнага вывучэння.

У гэты час адбываецца паступовае выцясненне беларускай мовы з прыватнай і афіцыйнай сферы. Творы, якiя выходзяць на беларускай мове ў канцы XVI-XVII стагоддзяў, беспадстаўна напаўняюцца паланiзмамi і лацінізмамі, а варшаўскі сейм 1696 г. адзінай дзяржаўнай мовай абвяшчае польскую мову. Аднак гэта не азначае, што сейм забараніў беларускую мову ўвогуле, тым не менш прэстыж мовы быў падарваны.

Агульна вядома, што мова развіваецца і ўдасканальваецца толькі тады, калі ёй карыстаюцца. Беларуская мова ў гэты час не мае магчымасцей для паўнавартаснага функцыянавання ў дзяржаве. Але яна не знікае, а працягвае выкарыстоўвацца ў штодзённым ужытку сялян i iншых нiжэйшых пластоў грамадства, якiх польская асiмiляцыя амаль не закранула. Такім чынам, беларуская мова працягвае развівацца як жывая гаворка, у народна-дыялектнай форме.

Тэзісны план:

1. З другой паловы ХVІ ст. прыходзіць паступовы заняпад пісьмовай традыцыі.

2. Пашыраецца ўплыў польскай і лацінскай мовы.

3. Адбываецца паступовае выцясненне беларускай мовы з прыватнай і афіцыйнай сферы.

4. Беларуская мова ў гэты час не мае магчымасцей для паўнавартаснага функцыянавання ў дзяржаве.

5. Беларуская мова працягвае развівацца як жывая гаворка, у народна-дыялектнай форме.

2. Да задання № 3.

Ученые создали 3D-напечатанное бионическое ухо

Комбинация из живой ткани и электроники может однажды применяться при восстановлении или даже замене, например, человеческого уха. Исследователи Принстонского университета под руководством Майкла МакЭлпайна создали на основе 3D-напечатанных клеток прототип искусственного уха со встроенной антенной. МакЭлпайн занимается разработкой электроники, которую можно было бы интегрировать с человеческим телом, вот уже на протяжении многих лет. Например, в 2011 году ученый и его команда создали своеобразную «графеновую татуировку», которую можно было бы интегрировать с зубом для определения бактерий. На сей раз он и его команда пошли дальше и решили создать орган со встроенной в него электроникой.

Для производства уха МакЭлпайн начал с технологии 3D-печати. Несмотря на то, что ухо можно воссоздать и из трансплантированных хрящей, технология печати позволяет максимально эффективно повторить форму самого уха, когда в него еще и встраивается антенна. Команда использовала специальный гидрогель, в который поместили клетки, формирующие ушную раковину. Благодаря дополнительным наночастицам серебра ученые создали спиралевидную антенну, один конец которой теоретически соединяется с той частью уха, которая позволяет нам воспринимать и распознавать звуки.

В результате последующих тестов выяснилось, что такое ухо способно принимать радиоволны, а при использования пары таких ушей (левого и правого) получается стереоэффект. Будущие версии бионических ушей смогут воспринимать акустический звук за счет других дополнительных сенсоров. МакЭлпайн говорит, что теоретически такое ухо можно будет соединить с человеческой нервной системой, но это, разумеется, потребует дополнительных тестов.

МакЭлпайн надеется, что дальнейшие разработки и исследования помогут продвинуться в сфере создания бионических органов, которые будут состоять из сенсоров или другой электроники, а также человеческой ткани.

Навукоўцы стварылі 3D-надрукаванае біянічнае вуха

Камбінацыя з жывой тканіны і электронікі можа аднойчы ўжывацца пры аднаўленні ці нават замене, напрыклад, чалавечага вуха. Даследчыкі Прынстанскага ўніверсітэта пад кіраўніцтвам Майкла Макэлпайна стварылі на аснове 3D-надрукаваных клетак прататып штучнага вуха з убудаванай антэнай. Макэлпайн займаецца распрацоўкай электронікі, якую можна было б інтэграваць з чалавечым целам, вось ужо на працягу шматлікіх гадоў. Напрыклад, у 2011 годзе навуковец і яго каманда стварылі своеасаблівае "графенавае татуяванне", якое можна было б інтэграваць з зубам для вызначэння бактэрый. На гэты раз ён і яго каманда пайшлі далей і вырашылі стварыць орган з убудаванай у яго электронікай.

Для вытворчасці вуха Макэлпайн пачаў з тэхналогіі 3D-друку. Нягледзячы на тое, што вуха можна ўзнавіць і з трансплантаваных храсткоў, тэхналогія друку дазваляе максімальна эфектыўна паўтарыць форму самога вуха, калі ў яго яшчэ і ўбудоўваецца антэна. Каманда выкарыстоўвала адмысловы гідрагель, у якім змясцілі клеткі, якія фарміруюць вушную ракавіну. Дзякуючы дадатковым наначасткам срэбра, навукоўцы стварылі спіралепадобную антэну, адзін канец якой тэарэтычна злучаецца з той часткай вуха, якая дазваляе нам успрымаць і распазнаваць гукі.

У выніку наступных тэстаў высветлілася, што такое вуха здольна прымаць радыёхвалі, а пры выкарыстанні пары такіх вушэй (левага і правага) атрымліваецца стэрыаэфект. Будучыя версіі біянічных вушэй змогуць успрымаць акустычны гук за кошт іншых дадатковых сэнсараў. Макэлпайн кажа, што тэарэтычна такое вуха можна будзе злучыць з чалавечай нервовай сістэмай, але гэта, зразумела, запатрабуе дадатковых тэстаў.

Макэлпайн спадзяецца, што далейшыя распрацоўкі і даследаванні дапамогуць прасунуцца ў сферы стварэння біянічных органаў, якія будуць складацца з сэнсараў ці іншай электронікі, а таксама чалавечай тканіны.

1. Электроніка – раздзел навукі і тэхнікі, які з’яўляецца асновай для сучаснай аўтаматыкі, радыётэхнікі і г.д і аб’ядноўвае вывучэнне і выкарыстанне электронных і іонных з’яў, якія адбываюцца ў разнастайных асяроддзях, а таксама на іх межах.

2. Антэна – спецыяльная прылада для выпраменьвання і прыёму радыёхваль.

3. Інтэграваць – аб’ядноўваць часткі ў адно цэлае.

4. Бактэрыя – аднаклеткавы арганізм.

і г.д.

3. Да задання №5. Правілы складання анатацыі гл. у электронным вучэбна-метадычным дапаможніку “Беларуская мова : культура маўлення” (Наўроцкая І.В. - Мінск, 2013) у раздзеле 7.2 Кампазіцыйная будова навуковых тэкстаў розных жанраў.

ПЫТАННІ ДА ЗАЛІКУ ПА ДЫСЦЫПЛІНЕ “БЕЛАРУСКАЯ МОВА. КУЛЬТУРА МАЎЛЕННЯ”

1. Моўныя сем’і і групы моў. Беларуская мова сярод іншых моў свету.

2. Гістарычныя этапы развіцця беларускай мовы.

3. Славутыя беларускія мовазнаўцы.

4. Лексіка паводле значэння.

5. Лексіка паводле ўжывання.

6. Лексіка паводле паходжання.

7. Праблемы беларуска-рускай інтэрферэнцыі ва ўмовах білінгвізму.

8. Асаблівасці марфалагічнай інтэрферэнцыі.

9. Асаблівасці сінтаксічнай інтэрферэнцыі.

10. Спецыфіка і асаблівасці тэрміналагічнай лексікі.

11. Сутнасць паняццяў “спецыяльная лексіка”, “тэрмін”, “тэрміналогія”, “прафесійная лексіка”, “наменклатурная назва”.

12. Асаблівасці перакладу тэрміналагічных словазлучэнняў.

13. Прадуктыўныя спосабы словаўтварэння ў беларускай тэрміналогіі.

14. Агульная характарыстыка навуковага стылю.

15. Стылістычныя сродкі навуковага стылю.

16. Мова і маўленне. Адрозненні.

17. Навуковы тэкст: структура і моўнае афармленне.

18. Навуковы тэкст: прынцыпы разгортвання і сціскання інфармацыі.

19. Сістэма жанраў навуковай літаратуры.

20. Кампазіцыйна-змястоўная і лінгвістычная арганізацыя анатацыі.

21. Рэферат як жанр навуковай літаратуры.

22. Асаблівасці складання тэзісаў.

23. Жанр рэзюмэ і яго асаблівасці.

24. Справавыя лісты. Прызначэнне, правілы афармлення.

25. Афіцыйна-справавы стыль.

26. Паняцце дакумента. Віды дакументаў.

27. Асаблівасці нацыянальнага моўнага этыкету.

28. Спецыфіка безэквівалентнай лексікі.

29. Культура маўлення. Сутнасць. Складнікі.

30. Беларуская графіка. Гістарычныя звесткі.

ЛІТАРАТУРА

АСНОЎНАЯ

1. Абабурка, М. В. Культура беларускай мовы / М. В. Абабурка. – Мінск, 1994.

2. Азарка, В. У. Беларуская мова: спецыяльная лексіка / В. У. Азарка, А. С. Васілеўская, М. М. Круталевіч. – Мінск, 2004.

3. Антанюк, Л.А. Беларуская навуковая тэрміналогія: фарміраванне, структура, упарадкаванне, канструяванне, функцыяніраванне / Л. А. Антанюк. – Мінск, 1987.

4. Асновы культуры маўлення і стылістыкі: вучэб. дапам. для студэнтаў філал. фак. ВНУ / У. В. Анічэнка [і інш. ]. – Мінск, 1992.

5. Арашонкава, Г. У. Тэорыя і практыка беларускай тэрміналогіі / Г. У. Арашонкава [і інш.]. – Мінск, 1999.

6. Бадзеніч, З. І. Курс беларускай мовы / З. І. Бадзеніч, Л. І. Сямешка, І. Р. Шкраба. – Мінск, 1996.

7. Беларуская мова: энцыклапедыя. – Мінск, 1994.

8. Беларускі арфаграфічны слоўнік / пад рэд. А. А. Лукашанца. – 2-е выд. – Мінск, 2010.

9. Браим, И. Культура делового общения / И. Браим. – Минск, 1998.

10. Каляда, А. Беларускае літаратурнае вымаўленне: практыкум па дыкцыі і арфаэпіі / А. Каляда. – Мінск, 2006.

11. Каўрус, А. Дакумент па-беларуску / А. Каўрус. – Мінск, 1994.

12. Каўрус, А. А. Стылістыка беларускай мовы / А. А. Каўрус. – 3–е выд., дапрац. і дап. – Мінск, 1993.

13. Лепешаў, І. Я. Культура маўлення: дапаможнік па курсу "Стылістыка і культура мовы" для студэнтаў спецыяльнасці 1–21 05 01 “Беларуская філалогія” / І. Я. Лепешаў. – Гродна, 2007.

14. Ляшчынская, В. А. Беларуская мова. Тэрміналагічная лексіка: вучэбны дапаможнік / В. А. Ляшчынская. – Мінск, 2001.

15. Мінакова, Л. М. Беларуская навукова-тэрміналагічная тэрміналогія: фарміраванне, функцыянаванне, развіцце / Л. М. Мінакова, С. М. Аніськова, А. А. Станкевіч. – Гомель, 2004.

16. Міхневіч, А. Я. Функцыі мовы і маўлення і праблемы беларуска–рускага двухмоўя / А. Я. Міхневіч // Пытанні білінгвізму і ўзаемадзеяння моў / пад рэд. М. В. Бірылы, А. Я. Супруна. – Мінск, 1982. – С. 50–75.

17. Плотнікаў, Б. А. Беларуская мова. Лінгвістычны кампендыум / Б. А. Плотнікаў, Л. А. Антанюк. – Мінск, 2003.

18. Правілы беларускай арфаграфіі і пунктуацыі. – Мінск, 2008.

19. Пытанні культуры пісьмовай мовы / пад рэд. А. І. Падлужнага. – Мінск, 1991.

20. Рахманин Л. В. Стилистика деловой речи и редактирование служебных документов / Л. В. Рахманин. – Москва., 1997.

21. Старавойтава, Н. П. Беларуская мова: гісторыя і сучаснасць: вучэбна-метадычны дапаможнік для нефілалагічных спецыяльнасцей / Н. П. Старавойтава. – Мінск, 2006.

22. Старасценка, Т. Я. Стылістыка беларускай мовы: вучэб.–метад. дапам. / Т. Я. Старасценка, В. В. Урбан, Ф. С. Шумчык. – Мінск, 2010.

23. Цікоцкі, М. Я. Стылістыка беларускай мовы / М. Я. Цікоцкі. – Мінск, 1995.

24. Юрэвіч, А. К. Стылістыка беларускай мовы: вучэб. дапам. /А. К. Юрэвіч. – Мінск, 1992.

ДАДАТКОВАЯ

25. Акуленко, В. В. Вопросы интернационализации словарного состава языка / В. В. Акуленко. – Л., 1972.

26. Антанюк, Л. А. Развіцце і задачы ўпарадкавання беларускай навуковай тэрміналогіі / Л. А. Антонюк // Тэрміналагічны зборнік “83”. – Мінск, 1985. – С. 5-17.

27. Даніленко, В. П. Русская терминалогия: Опыт лингвистического описания / В. П. Даниленко. – М., 1977.

28. Кавалева, М. Ц. Беларуская мова: дапаможнік для вучняў старэйшых класаў / М. Ц. Кавалева. – Минск, 1995.

29. Капейко, Т. В. Лексіка-семантычны спосаб тэрмінаўтварэння / Т. В. Капейко. – Магілеў, 2007.

30. Красней, В. П. Навуковы стыль сучаснай беларускай літаратурнай мовы / В. П. Красней // Беларуская мова ў другой палове XX ст.: матэрыялы міжнароднай навуковай канферэнцыі. – Мінск, 1998. – С. 16-19.

31. Лапкоўская, А. М. Сучасная беларуская батанічная тэрміналогія / А. М. Лапкоўская. – Гродна, 2007.

32. Лексікалогія сучаснай беларускай літаратурнай мовы / пад рэд. А. Я. Баханькова. – Мінск, 1994.

33. Праблемы беларускай навуковай тэрміналогіі: матэрыялы 1-й нацыянальнай канферэнцыі. – Мінск, 1995.

34. Практыкум па беларускай мове / пад рэд. Г. М. Малажай. – Мінск, 2005.

35. Прыгодзіч, М. Р. Шчодрасць слова / М. Р. Прыгодзіч. – Мінск, 1990.

36. Пытанні нармалізацыі беларускай навуковай тэрміналогіі: матэрыялы рэспубліканскай навуковай канферэнцыі. – Гомель, 1994.

37. Станкевіч, А. А. Дэтэрміналагізацыя тэрмінаў іншамоўнага паходжання ў сучаснай беларускай мове / А. А. Станкевіч // Беларуская мова. – 1977. – Вып. 5. – С. 27-34.

38. Сучасная беларуская літаратурная мова: марфалогія / пад рэд. М. С. Яўневіча. – Мінск, 1997.

Сцяцко, П. У. Культура мовы / П. У. Сцяцко. – Мінск, 2002.

39. Шакун, Л. М. Словаўтварэнне / Л. М. Шакун. – Мінск, 1978.

ПЕРАЛІК МЕТАДЫЧНЫХ УКАЗАННЯЎ І МАТЭРЫЯЛАЎ

1. Наўроцкая І. В. Электронны вучэбна-метадычны комплекс па дысцыпліне “Беларуская мова: Культура маўлення” / І. В. Наўроцкая– Мінск, 2013. – 197 с.

2. Электронны вучэбна-метадычны комплекс па дысцыпліне “Беларуская мова. Прафесійная лексіка”. / Аўтары: Л.А. Бондар, Н.Г. Вайніла, М.А. Галянок, Т.П. Дапіра, С.В. Ламака, Л.А. Пятроўская, Ю.А. Сцепанчук / Пад рэд. Ю.А. Сцепанчука. – Мінск.: Электронная бібліятэка БДУІР, 2006. – 135 с.

⇐ Предыдущая 12