Главная | Обратная связь

OBIEKTY I PODMIOTY PRAW AUTORSKICH

INFORMATYKI I ZARZҐDZANIA

Z siedzib№ w Rzeszowie

 

WYDZIAЈ ADMINISTRACJI I NAUK SPOЈECZNYCH

 

 

Kierunek: Bezpieczeсstwo wewnкtrzne

Specjalnoњж: LBD2

 

 

Imiк i Nazwisko studenta Andriy Shydlovskyy

Nr albumu : W 51202

 

Podstawowe pojкcia praw autorskich

 

 

Nauczyciel akademickie: mgr Dominika Maj-Solarz

 

 

Projekt zaliczeniowy z przedmiotu: Etyka zawodowa funkcjonariuszy sіuїb paсstwowych

 

 

Rzeszуw 2014

 

 

 

 

 

Wprowadzenie. 3

Rozdziaі 1: HISTORYCZNE PRZESЈANKI POWSTANIA KRAJOWEGO SYSTEMU OCHRONY PRAW AUTORSKICH.. 4

Rozdziaі 2: POJКCIE I ЏRУDЈA PRAWA AUTORSKIEGO

. 5

Rozdziaі 3: OBIEKTY I PODMIOTY PRAW AUTORSKICH.. 6

WNIOSKI:…………………………………………………………………… 8

 

 

Wprowadzenie

Њwiat nie stoi w miejscu, a zawsze porusza siк w tym lub innym kierunku. W obecnych czasach, gdy caіy њwiat pogr№їony w stosunki gospodarcze, gdy ludzie, staraj№c siк osi№gn№ж їadnych sukcesуw, wymyњlaj№ jakieњ wynalazki, urz№dzenia, opracowuj№ nowe teorie, pisz№ ksi№їki itp., bardzo waїne staje siк pytanie praw autorуw i na wyniki ich pracy.

Osi№gniкcia ludzkiego umysіu, staіy siк obiektami obrotуw gospodarczych. Wartoњж gospodarcz№ zakupiіa i informacja, їe jest gіуwnym produktem produkcyjnym mediуw. Teraz powielanie materialnych noњnikуw obiektуw praw autorskich - uksztaіtowaіo siк w potкїn№ przemysіow№ branїa, ktуra zawiera pod branїowe struktury: drukarstwa, drukowanie okresowej produktуw, rozpowszechnianie filmуw, dџwiкku i materiaіуw wideo.

Na tym tle szczegуlnie waїne pytanie legalnoњci korzystania z tych dzieі - obiektуw praw autorskich oraz ustalenia zakresu uprawnieс do nich. Rozwi№zanie tych problemуw jest w stanie zapewniж tylko paсstwo, bo prawo autorskie w swojej bazie jest prawnym wyrazem uњwiadomienia sobie przez paсstwo znaczenie ochrony kultury jako gwaranta rozwoju spoіeczeсstwa. Wsparcie i ochrona twуrczoњci, ochrona wіasnoњci intelektualnej s№ bezpoњrednio zwi№zane z ochron№ wolnoњci sіowa i praw czіowieka.

Wspуіczesna Polska buduje niezaleїne praworz№dnoњci, oparte na systemie rynkowych stosunkуw gospodarczych. Niezaleїnoњж jako zіoїone zjawisko spoіeczne, wњrуd innych niezbкdnych warunkуw, zakіada ci№gіy rozwуj potencjaіu intelektualnego paсstwa. Bez przejњcia do ogуlnie przyjкtych њrodkуw prawnych ochrony praw twуrcуw obiektуw prawa wіasnoњci intelektualnej nie jest moїliwe wyjњcie na rynki nowoczesnych technologii i udziaі w miкdzynarodowych inteligentnych projektach. Zapewnienie praw kaїdej osoby w stosunku stworzonych przez ni№ wynikуw jest warunkiem wstкpnym integracji Polski system њwiatowych osi№gniкж, zaangaїowania w miкdzynarodowym podziale pracy, handlu itp.

Integraln№ czкњci№ stawania siк w Polsce cywilizowanych stosunkуw we wszystkich dziedzinach їycia spoіecznego jest niezwykle wszechstronny rozwуj ram prawnych i regulacyjnych, w szczegуlnoњci instytucji prawa wіasnoњci intelektualnej. A bior№c pod uwagк to, їe w polsce nie wszystko jest w porz№dku w dziedzinie ustawodawczej, uchwalona regulacji prawnych w zakresie prawa wіasnoњci intelektualnej wymaga znacznego rozwoju i doskonalenia.

To jest celem niniejszej pracy jest zbadanie podstawowych pojкж, praw autorskich i analiza istniej№cej sytuacji w tej dziedzinie.

Zadania w pracy: odkryж historyczne przesіanki powstania krajowego systemu ochrony praw autorskich, wymieniж podstawowe џrуdіa prawa w Polsce, przeanalizowaж obiekty i podmioty praw autorskich.

 

 

1. HISTORYCZNE PRZESЈANKI POWSTANIA KRAJOWEGO SYSTEMU OCHRONY PRAW AUTORSKICH

 

Twуrczoњж czіowieka powstaіa wraz z czіowiekiem. Czіowiek zaczyna czyniж, jak tylko ona rozumie otaczaj№cy њwiat i wydziela z siebie i њrodowiska, w ktуrym їyje.
Bez w№tpienia stworzony czіowiekiem, nawet w bardzo odlegіych czasach, jak i osobiњcie przez niego samego, jak i tych, ktуrzy j№ otaczaі,usvidomlyuvalosya , jak jej wіasnoњж. Juї w odlegіych czasach wіasnoњж zostaіa uznana њwiкt№ i w stanie nienaruszonym. Wiкc z tego wynika, їe juї w tamtych czasach istniaіy њrodki ochrony swojej wіasnoњci intelektualnej, w tym i wyniki swojej twуrczoњci. Wiadomo, їe w Staroїytnym Rzymie i Grecji plagiat i kradzieї literacka doњж surowo ukarany, a o wykorzystaniu i ochronie znakуw towarowych wiadomo jeszcze wczeњniej. Jeњli istniaіy te obiekty, to istniaіa i ich ochrona.
S№ cztery etapy ewolucji praw autorskich, ktуre znacznie rуїni№ siк od siebie i konsekwentnie uda siк wzajemnie:
- Pierwszy etap - najstarszy - faktycznie jest nam nieznany. Jego podstawy prawne, w literaturze historycznej, nie pojawiaj№ siк. Moїemy tylko przypuszczaж, - jeїeli zostaіy wyniki twуrczoњci, to byіy i њrodki do ich ochrony. Etap ten istniaі do okoіo XII w.
- Drugi etap ksztaіtowania siк prawnej ochrony wynikуw dziaіalnoњci twуrczej charakteryzuje siк uprawnieniami. Okres ten obejmuje okoіo XII-XVIII w. Przywilej предоставлялся okreњlonej osobie, jest zwykle zbliїona do pierwszej osoby, nadawaі jej pewn№ prawo, pewn№ przewagк nad innymi. Jednakїe przywilej byі монопольным prawym. On gwarantowaі okreњlonej dyplom, ktуry daі siк pan, noњnik najwyїszej wіadzy.
- System patentowy. Rewolucja przemysіowa miaіa miejsce w wielu krajach na przeіomie XIX i pocz№tku XX wieku, spowodowaіa gwaіtowny wzrost pomysіowy aktywnoњci. Liczba wydanych patentуw teї stale wzrasta. W latach 1815-1820 latach STANY zjednoczone, Francja, wielka Brytania, a dali po 100 patentуw rocznie, a w latach 1850-1854 r. kaїda z wymienionych krajуw juї wydaіa ponad 1000 patentуw rocznie.
- Internacjonalizacja ochrony prawnej znakуw towarowych. Internacjonalizacja ochrony prawnej znakуw towarowych zostaіa zaіoїona konwencji Paryskiej o ochronie wіasnoњci przemysіowej.
Odpowiednie przepisy prawa polskiego o intelektualnej niezwykle mіode, jego rozwуj odbywa siк rуwnolegle z tworzeniem paсstwowoњci i formowaniem siк paсstwa prawnego. Przejњcie Polski do wіasnoњci prywatnej i gospodarki rynkowej spowodowaі koniecznoњж reformy w tym samym kierunku bazy prawnej tych relacji spoіecznych, ktуre s№ zwi№zane z ochron№ i wykorzystaniem wynikуw dziaіalnoњci intelektualnej. Sowieckie ustawodawstwo miaіo wiele negatywnych punktуw :

- nie mieж gwarantowane s№ wysoka ochrony prawnej zarуwno autorуw, jak i tych osуb, ktуrzy nabyli prawa do korzystania z twуrczych osi№gniкж;
- szerokie ingerencja paсstwa w stosunki autorуw i uїytkownikуw dzieі;
- szerokie stosowanie twуrczych osi№gniкж w interesie paсstwa i spoіeczeсstwa.
Reforma przepisуw prawa w zakresie ochrony wіasnoњci intelektualnej, rozpoczкіa siк jeszcze w okresie istnienia Zwi№zku Radzieckiego. Jednak, z jego upadkiem sprawa jest w ramach jednego paсstwa zwi№zkowego okazaіa siк niedokoсczony. Szybki rozwуj technologii informacyjnych, ktуry przypadaі w okresie niepodlegіoњci naszego paсstwa, zmusiі do zrewidowania z siedzib№ autorskie-prawne kategorii i aktualizacji obowi№zuj№cych przepisуw.

[1]

 

2. POJКCIE I ЏRУDЈA PRAWA AUTORSKIEGO

Prawo autorskie ma stosunek do dzieі sztuki (poezja, powieњci, muzyka, malarstwo, filmy itp). W wiкkszoњci jкzykуw europejskich uїywa siк nie angielski termin (copyright ), co w dosіownym tіumaczeniu oznacza - prawo produkcja kopii .

Prawa autorskie - zestaw praw wyі№cznych, ktуre pozwalaj№ autorom uzyskaж spoіeczne dobra od wynikуw swojej pracy twуrczej. PA historycznie powstaіo w wyniku potrzeby ochrony praw autorskich do dzieі literackich i dzieі sztuki; teraz PA obejmuje praktycznie wszelkie wyniki dziaіalnoњci twуrczej, w tym programy komputerowe, bazy danych, filmуw, fotografii i rzeџby, projekty architektoniczne, foldery reklamowe, mapy i rysunki techniczne

Prawa autorskie osobiste (niezastrzeїone) maj№tkowe prawa autorуw i ich spadkobiercуw, zwi№zane z tworzeniem i stosowaniem naukowych, literackich i artystycznych

Na podstawie tej definicji pojкcia "prawa autorskie" prawa autora dziel№ siк na osobowe (niezastrzeїone) i maj№tkowe.
Do praw niemaj№tkowych zalicza siк:
- ї№danie uznania swego autorstwa, podaj№c prawidіowo nazwiska autora i jego egzemplarzach i przy kaїdym publicznym korzystania z dzieіa, jeїeli jest to moїliwe;
- blokuje siк podczas uїytku publicznego dzieіa wzmianka swego imienia, jeњli on jako autor dzieіa pragnie pozostaж anonimowy;
- wymagaж zachowania integralnoњci dzieіa i przeciwdziaіaж kaїdemu znieksztaіcenia, zakіуcenia lub innej zmiany, dzieіa sztuki lub kaїdego innego odstкpstwa na dzieіa sztuki, ktуre moїe uszkodziж honoru i reputacji autora.
Osobiste niezastrzeїone prawa nie mog№ byж przekazywane innym osobom.
Do maj№tkowych praw autora naleї№:
- wyі№czne prawo do korzystania z utworu w jakiejkolwiek formie;
- wyі№czne prawo na wі№cz lub wyі№cz korzystanie z dzieіa przez inne osoby;
- odtwarzanie utworуw;
- tіumaczenie dzieі;
publiczne wykorzystanie i publiczne powiadomienie dzieі itp.

Osoba, ktуra posiada prawa autorskie, do powiadamiania o swoich prawach, moїe uїyж znaku ochrony praw autorskich, ktуra jest umieszczona na kaїdym egzemplarzu utworu i skіada siк z litery z w obwodzie - g, imienia i nazwiska (nazwy) osoby, ktуra jest prawami autorskimi, a w roku pierwszej publikacji dzieіa

Ustawodawcza baza dotycz№ca praw autorskich w Polsce praktycznie istnieje. Nie jest to rozproszona zbiуr obowi№zuj№cych aktуw normatywnych, a doњж jednolity system. Hierarchia wіadzy ustawodawczej bazy powstaje na podstawie prawnej, okreњlonych aktуw normatywnych. Akty prawne niїszej rangi њpiewanie samogіosek i nie s№ sprzeczne z aktуw wyїszego rzкdu, ktуre maj№ wiкksz№ moc prawn№.

Rozwaїmy system aktуw normatywnych w zakresie praw autorskich w Polsce, do ktуrych naleї№:
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej.
- umowy miкdzynarodowe;
- prawa Polski: a) specjalne, b) inne prawa.
- Cywilny i Karny kodeksy Polski;
- przepisy (Prezydenta, ministerstw i urzкdуw).
Ustawa zasadnicza jest podstawowym џrуdіem obowi№zuj№cego prawa i ma najwyїsz№ wartoњж prawn№. Wszystkie ustawy i inne akty prawne s№ oparte na przepisach Konstytucji Польщіта musz№ byж zgodne z niej. W odniesieniu do sfery intelektualnej aktywnoњci twуrczej w Ustawie jest mowa: o wolnoњж literackiego, artystycznego i twуrczoњci naukowej, prawo do posiadania, korzystania i dysponowania wynikami swojej pracy twуrczej itp.[2]

 

 

OBIEKTY I PODMIOTY PRAW AUTORSKICH

Obiektami prawa autorskiego s№ utwory w dziedzinie nauki, literatury i sztuki, wyraїone w jakiejkolwiek obiektywnej formie. Dzieіo jest wynikiem pracy twуrczej, kompleks idei, obrazуw, pogl№dуw itp. Przy tym dzieіo uznaje siк obiektem ochrony prawnej, niezaleїnie od jego przeznaczenia, poziomu artystycznego, a takїe treњci i sposobu jego wyraїenia. Dla zapewnienia ochrony prawnej nie ma znaczenia, czy dzieіo wydane, jeszcze nie opublikowany, - waїne jest, aby byі wyraџny w pewnej obiektywnej formie. Forma wypowiedzi dzieіa moїe byж ustna, pisemna, audio lub wideo, obraz, ciaіo-przestrzenna itp. Rozwуj nauki i techniki rodzi nowe formy wyrazu dzieіa. Obowi№zuj№ce przepisy nie zawieraj№ peіnego wykazu przedmiotуw prawa autorskiego, poniewaї їycie w swoim rozwoju moїe wytwarzaж coraz to nowe formy obiektywnego ekspresji twуrczej dziaіalnoњci czіowieka.

W konsekwencji, przedmiot prawa autorskiego moїe byж nie kaїde dzieіo, a jedynie to, їe ma pewne, okreњlone prawem, objawy: a) twуrczy charakter; b) wyraїenie w jakiejkolwiek obiektywnej formie. Przedmiot prawa autorskiego moїe byж tylko wytworem, co jest wynikiem twуrczej pracy. Jeњli jakieњ stworzenie nie jest wynikiem twуrczej pracy, to praca taka nie moїe byж uznana za dzieіo, a zatem przedmiotem prawa autorskiego. Nie uwaїa siк za przedmiot prawa autorskiego czysto techniczna praca (na przykіad, rokietnica, na maszynie do pisania lub zestaw na komputerze cudzego utworu lub nawet jego literacka obrуbka, edycja, korekta itp)

Zgodnie z przepisami Ustawy z Polski "O prawie autorskim i prawach pokrewnych" obiektami prawa autorskiego s№ :

A) literackie i dzieіa sztuki, a w szczegуlnoњci:
- powieњci, poezjк, artykuіy i inne pisemne prace i grafiki;
- wykіady, przemуwienia, kazania i inne doustne dzieіa;
- dramatycznych, muzyczno-dramatycznych, dzieіa, pantomimy, choreografia i inne dzieіa sceniczne;
- dzieіa malarstwa, architektury, rzeџby i grafiki;
- fotograficzne dzieіa;
- dzieіa sztuki stosowanej;
- ilustracje, mapy, plany, szkice i tworzywa sztuczne twory, dotycz№ce geografii, topografii, architektury lub nauki;
- tіumaczenia, adaptacji, aranїacji i inne sporz№dzenia literackich lub artystycznych;
- zbiory dzieі, inne stworzone dzieіa, jeњli s№ one za doborem lub uporz№dkowaniem ich czкњci s№ wynikiem wіasnoњci intelektualnej;
B) programy komputerowe;
W kompilacja danych (bazy danych), jeњli s№ one za doborem lub uporz№dkowaniem ich czкњci s№ wynikiem dziaіalnoњci intelektualnej;
G) inne prace.[3]

Podmioty prawa autorskiego osoby, ktуrym przysіuguje podmiotowe prawa autorskie dzieіo. Z nich mog№ byж zarуwno obywatele polscy, jak i zagraniczni obywatele i osoby bez obywatelstwa. Wiek osoby fizycznej, bкd№cej przedmiotem prawa autorskiego nie ma wpіywu na zdolnoњж ochrony dzieіa. Subiektywne prawa autorskie dzieіo powstaje w їycie tworzenia dzieіa, dziedziczenia lub przekazania praw autorskich zgodnie z umow№. Do gіуwnych podmiotуw praw autorskich naleї№:
- autorzy;
- wspуіpracownicy;
- spadkobiercy;
- dziedzicуw;
- wydawcy.
Reprezentowaж interesy wіaњcicieli praw autorskich mog№ organizacji zbiorowego zarz№dzania prawami autorskimi.
Autor - osoba fizyczna, ktуra swoj№ twуrczoњж stworzyіo dzieіo
Wspуіautorami s№ osoby, wspуlnym twуrczoњж ktуrych stworzone dzieіo.
Prawa autorskie prace stworzone we wspуіpracy, naleїy do wszystkich wysoce wykwalifikowanych wspуіpracownikуw, niezaleїnie od tego, czy tworzy takie dzieіa jedn№ nierozerwaln№ caіoњж lub skіada siк z czкњci, z ktуrych kaїda ma samoistn№ wartoњж.

Stosunki miкdzy wspуіpracownikami okreњla umowa miкdzy nimi.
Prawo do publikacji i innego wykorzystania dzieіa w caіoњci naleїy do wszystkich, ciebie wspуіpracownikуw.
Maj№tkowe prawa autorуw i innych osуb, ktуre maj№ wyі№czne prawa autorskie przechodz№ na dziedzictwo. Nie przechodz№ w spadku osobiste niezastrzeїone prawa autora.
Jednym z najbardziej efektywnych sposobуw realizacji i ochrony praw autorуw jest zbiorowe zarz№dzanie prawami autorskimi. Masowe stosowanie prawa nie daje moїliwoњci ich wіaњcicielom samodzielnie kontrolк nad ich dystrybucj№. Dlatego niew№tpliwym alternatyw№ jest zwrуcenie siк do dyspozycji wyspecjalizowanych organizacji zbiorowego zarz№dzania - instytucji zarz№dzaj№cych ochronie na podstawie praw maj№tkowych podmiotуw praw autorskich i nie maj№ na celu osi№gniкcia zysku. Celem dziaіalnoњci tych organizacji jest ochrona praw autorуw, wynagrodzenia za korzystanie z obiektуw wіasnoњci intelektualnej i jej dystrybucji pomiкdzy autorami.

Brak doњwiadczenia w organizacji efektywnego systemu zarz№dzania prawami autorskimi hamuj№cych rozwуj tego kierunku: do tej pory nie opracowano wyraџne mechanizmy pozyskiwania i dystrybucji wynagrodzenia autorskiego, nie uregulowane metody prowadzenia ewaluacji. Na rzeczywisty problem dla pracownikуw sfery mediуw staje siк w№ska specjalizacja podobnych organizacji zbiorowego zarz№dzania prawami autorskimi. Priorytetem jest zarz№dzanie prawami autorуw dzieі audiowizualnych, kilkadziesi№t piosenek tekstуw i kompozytorуw. Jednoczeњnie praw dziennikarzy i fotografуw organizacji zbiorowego zarz№dzania, jak zwykle, nie chroni№, argumentuj№c to rzekomo brakiem popytu na ponowne wykorzystanie materiaіуw do MEDIУW. Dlatego do tworzenia nie tylko funkcjonalnej, ale i efektywnego systemu zbiorowego zarz№dzania prawami autorskimi trzeba nauczyж siк korzystaж z doњwiadczeс innych krajуw, w ktуrych organizacje zbiorowego zarz№dzania z powodzeniem dziaіaj№ juї kilkanaњcie lat.[4]

 

 

WNIOSKI:

Analizuj№c podstawowe tezy praw autorskich, oraz przegl№du podstawowe џrуdіa prawa w Polsce, moїna wyci№gn№ж nastкpuj№ce wnioski:
1. Odpowiednie przepisy prawa polskiego o intelektualnej niezwykle mіode, jego rozwуj odbywa siк rуwnolegle z tworzeniem paсstwowoњci i formowaniem siк paсstwa prawnego;
2. Prawa autorskie osobiste (niezastrzeїone) maj№tkowe prawa autorуw i ich spadkobiercуw, zwi№zane z tworzeniem i stosowaniem naukowych, literackich i artystycznych;
3. Osoba, ktуra posiada prawa autorskie, do powiadamiania o swoich prawach, moїe uїyж znaku ochrony praw autorskich, ktуra jest umieszczona na kaїdym egzemplarzu utworu i skіada siк z litery z w obwodzie - g, imienia i nazwiska (nazwy) osoby, ktуra jest prawami autorskimi, a w roku pierwszej publikacji dzieіa;
4. Ustawodawcza baza dotycz№ca praw autorskich w Polsce praktycznie istnieje. Nie jest to rozproszona zbiуr obowi№zuj№cych aktуw normatywnych, a doњж jednolity system;
5. Jednym z podstawowych warunkуw skutecznego funkcjonowania systemu wіasnoњci intelektualnej jest zapewnienie ochrony praw autorуw;
6. Poniewaї prawo autorskie jest czкњci№ prawa cywilnego, najwyїsz№ moc prawn№, wњrуd aktуw prawnych ktуrego ma kodeks Cywilny Polski, ostatni szeroko stosowana w regulowaniu praw autorskich relacji;
7. Obiektami prawa autorskiego s№ utwory w dziedzinie nauki, literackie, sztuki, wyraїone w jakiejkolwiek obiektywnej formie;
8. Podmioty prawa autorskiego osoby, ktуrym przysіuguje podmiotowe prawa autorskie dzieіo. Z nich mog№ byж zarуwno obywatele polscy, jak i zagraniczni obywatele i osoby bez obywatelstwa.

Wykaz literatury:

1. Драпак Г., Скиба М.Основи інтелектуальної власності: Навчальний посібник.-Хмельницький: ТУП, 2007. - 155 с.

2. Дахно І.І. Право інтелектуальної власності: Навч.посіб. – Вид.2-ге, перероб. і доповн. – К., 2006. – 278 с.

3. Мікульонок І. О. Основи інтелектуальної власності: Навч. посіб. – 2005. – 232 с.

4. Поняття та джерела авторського права. <http://yurist-online.com/ukr/uslugi/yuristam/literatura/chiv_pravo/101.php> .

5. Закон Польщі “Про внесення змін до Цивільного кодексу Польщі”

6. Закон Польщі “Про авторське право і суміжні права”

(1. Драпак Roku, Skiba М.Основи wіasnoњci intelektualnej: podrкcznik.-Chmielnicki: TUP, 2007. - 155 s
2. Дахно И.И. Prawo wіasnoњci intelektualnej: Навч.посіб. - Изд.2-e, перераб. i доповн. - K., 2006. - 278 s
3. Мікульонок I. O. Podstawy wіasnoњci intelektualnej: Учеб. zasiіek. - 2005. - 232 s
4. Pojкcie i џrуdіa prawa autorskiego. <http://yurist-online.com/ukr/uslugi/yuristam/literatura/chiv_pravo/101.php> .
5. Prawo w Polsce "O wniesieniu zmian do kodeksu Cywilnego w Polsce"
6. Prawo w Polsce "O prawie autorskim i prawach pokrewnych")

[1] Поняття та джерела авторського права. <http://yurist-online.com/ukr/uslugi/yuristam/literatura/chiv_pravo/101.php> .

[2] Prawo w Polsce "O wniesieniu zmian do kodeksu Cywilnego w Polsce"
Prawo w Polsce "O prawie autorskim i prawach pokrewnych"

[3] Pojкcie i џrуdіa prawa autorskiego. http://yurist-online.com/ukr/uslugi/yuristam/literatura/chiv_pravo/101.php
Мікульонок I. O. Podstawy wіasnoњci intelektualnej: Учеб. zasiіek. - 2005. - 232 s

[4] Дахно І.І. Право інтелектуальної власності: Навч.посіб. – Вид.2-ге, перероб. і доповн. – К., 2006. – 278 с.

Мікульонок І. О. Основи інтелектуальної власності: Навч. посіб. – 2005. – 232 с.

Поняття та джерела авторського права. <http://yurist-online.com/ukr/uslugi/yuristam/literatura/chiv_pravo/101.php>