ГЕОМЕТРИЧЕСКИЕ ХАРАКТЕРИСТИКИ ПРЯМОУГОЛЬНИКА И КВАДРАТА

⇐ ПредыдущаяСтр 5 из 14Следующая ⇒

Осевые моменты инерции прямоугольника (квадрата)

ГЕОМЕТРИЧЕСКИЕ ХАРАКТЕРИСТИКИ ПРЯМОУГОЛЬНОГО ТРЕУГОЛЬНИКА

Осевые моменты инерции прямоугольного треугольника

ГЕОМЕТРИЧЕСКИЕ ХАРАКТЕРИСТИКИ РАВНОБЕДРЕННОГО ТРЕУГОЛЬНИКА

Осевые моменты инерции равнобедренного треугольника

ГЕОМЕТРИЧЕСКИЕ ХАРАКТЕРИСТИКИ КРУГА

Осевые моменты инерции круга

ГЕОМЕТРИЧЕСКИЕ ХАРАКТЕРИСТИКИ ПОЛУКРУГА

Осевые моменты инерции полукруга

41А . Еркіндік дәрежесі екіге тең имарат тербелісінің дифференциалдық теңдеуі

Еркін және еріксіз нүкте қозғалысының дифференциал теңдеулері.

Еркін нүкте күшінің әсерінен қозғалыста болсын (14.4-сурет).Бұл жағдайда динамиканың негізгі теңдеуі (14.1) түрінде жазылады. (14.1) теңдеудегі үдеу векторын радиус - векторы арқылы өрнектейміз:

. (14.7)

14.4 - сурет

(14.7) - ні (14.1)-ге қойсақ, онда

(14.8)

келіп шығады. (14.8) теңдеуі еркін нүкте қозғалысының дифференциал теңдеуінің векторлық өрнегі. (14.8) векторлық өрнектің Декарт координата өстеріндегі проекциялары төмендегідей болады:

(14.9)

Бұл өрнектерде арқылы күшінің координата өстеріндегі проекциялары белгіленген, x,y,z арқылы радиус- вектордың проекциялары, яғни М нүктенің координаттары. (14.9) теңдеулер, қисық сызықты қозғалыстағы нүкте қозғалысының дифференциал теңдеулері координат әдісімен берілген делінеді. Егер нүктенің қозғалыс бағыты мен күш бағыты бір түзу бойымен болса, нүкте қозғалысы түзу сызықты болады. Бұл жағдайда нүктенің қозғалыс бағыты үшін О_х өсін алсақ, оның диффренциал теңдеуі төмендегідей жазылады:

(14.10)

Егер нүктенің қозғалысы жазықтықта болса, онда (14.9) теңдеулердің алғашқы екеуі (қозғалыс О_хү жазықтығында) жазылады. (14.1) теңдеулердің табиғи координата өстеріндегі проекциялары төмендегідей болады (14.5-сурет):

(14.11)

Кинематикадан бізге белгілі:

=d /dt, ² / , a_b =0 (14.12)

(14.12) өрнекті (14.11) теңдеулер жүйесіне апарып қойсақ, онда

m , F_n =m ² / , F_b = 0 (14.13)

келіп шығады.

14.5 - сурет 14.6 - сурет

Нәтижеде табылған (14.13) теңдеулер, нүкте қозғалысы табиғи әдіспен берілген кездегі оның дифференциал теңдеулері болып есептелінеді.

Енді нүкте жылжымайтын жылтыр сызық үстінде қозғалып бара жатқан болсын (14.6-сурет). Санақ жүйесінің басын О деп, М нүктенің қисық сызықты координатасын деп қабылдаймыз. Қозғалмайтын жылтыр сызықтың нүктеге көрсететін әсерін реакция күшімен ауыстырып, нүктені байланыстан ойша босатамыз.

Нәтижеде еріксіз нүкте динамикасының негізгі теңдеуі төмендегідей жазылады

, немесе

. (14.14)

Бұл теңдеуді Декарт координат өстеріне проекцияласақ, еріксіз нүкте қозғалысының дифференциал теңдеулерінің координат тәсілдеріндегі өрнегі келіп шығады:

, , (14.15)

(14.14) векторлық теңдеуді табиғи координат өстеріне проекциялаймыз. Онда

Қозғалмайтын сызық жылтыр болғандықтан реакция күшінің жанамаға болған проекциясы нөлге тең, яғни

Демек,

(14.16)

(14.16) материялық нүктенің қозғалмайтын жылтыр сызық үстіндегі қозғалысының дифференциал теңдеулерінің табиғи тәсілде өрнектелуі.

Дербес жағдайда күші жанама жазықтықта орналасса, онда Ғ_b=0 болып нормал реакция күші траекторияның бас нормалымен бағыттас болады.

16 И Ғылыми ақпарат: іздеу, жинақтау, өңдеу.

16. Научная информация – это получаемая в процессе познания логическая информация, которая адекватно отображает закономерности объективного мира и используется в общественно-исторической практике. Из определения вытекает, что научной можно считать только ту информацию, которая удовлетворяет нескольким серьезным требованиям. Во-первых, научная информация получается человеком в процессе познания, и, следовательно, неразрывно связана с его практической, производственной деятельностью, поскольку последняя является основой познания. Во-вторых, научная информация – это логическая информация, которая образуется путем обработки информации, поставляемойчеловеку органами чувств, при помощи абстрактно-логического мышления. Например, совокупность данных о температуре в различных точках нашей страны, не будет еще научной информацией. Информация будет научной в том случае, когда между данными будет установлена связь. При этом надо учитывать и третье условие отнесения той или иной информации к научной.Она должна адекватно отображать объективный мир. Однако выполнения этих условий не достаточно. Чтобы информация считалась научной, она должна удовлетворять еще одному, четвертому условию: она должна непременно использоваться в общественно-исторической практике. Именно поэтому к научной информации не могут быть отнесены научно-фантастические литературныепроизведения. Не может считаться научной адекватная и логически обработанная информация, полученная кем-то в результате многолетних наблюдений за погодой только с той целью, чтобы выбрать себе наиболее подходящее время для отпуска. Этот пример показывает, что не всякое использование информации делает ее научной. Под «источником научной информации» понимается документ, содержащий какое-то сообщение, а отнюдь не библиотека или информационный орган, откуда он получен. Это часто путают. Документальные источники содержат в себе основной объем сведений, используемых в научной, преподавательской и практической деятельности, и поэтому в этом разделе речь идет именно о них. К документам относят различного рода издания, являющиеся основным источником научной информации. Издание – это документ, предназначенный для распространения содержащейся в нем информации, прошедший редакционно-издательскую обработку, полученный печатанием или тиснением, полиграфический самостоятельно оформленный, имеющий выходные сведения. Документы создают огромные информационные потоки, темпы которых ежегодно возрастают. Различают восходящий и нисходящий потоки информации. Восходящий — это поток информации от пользователей в регистрирующие органы. Исполнитель научной работы (НИИ, вузы и др.) после утверждения плана работ обязан в месячный срок представить информационную карту в соответствующие вышестоящие институты. К восходящему потоку относят также статьи, направленные в различные журналы. Нисходящий — это поток информации в виде библиографических обзорных реферативных и других данных, который направляется в низовые организации по их запросам. Все документальные источники научной информации делятся на первичные и вторичные.Первичные документы содержат исходную информацию, непосредственные результаты научных исследований (монографии, сборники научных трудов, авторефераты диссертаций и т.д.), а вторичные документы являются результатом аналитической и логической переработки первичных документов (справочные, информационные, библиографические и другие тому подобные издания). Рассмотрим, в первую очередь, те издания, из которых может быть почерпнута необходимая для научно-исследовательской работы информация. Это научные, учебные, справочные и информационные издания.

Ғылыми-техникалықақпарат Медиа құжаттардың түрлі болуы мүмкін:

- кітаптар (оқулықтар, оқу құралдары, монографиялар);
- мерзімді (журналдар, буклеттер, институтының еңбектері, ғылыми коллекциялар);
- нормативтік құжаттар (стандарттар, құрылыс нормалары, техникалық сипаттамалары, нұсқаулықтар, - ------- уақытша басшылық, нормативтік кестелер және т.б.).
- каталогтар және баға парақтары;
- патенттік құжаттар (патенттер, өнертабыстар);

- ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар туралы есептер;

Бұл құжаттар арттыру жылдық ставкасы болып табылады ақпарат үлкен ағынын қамтамасыз етеді.

Ақпаратты жинау, сақтау, жеткізу анықтамалық қоры (CIF) жүзеге асырылады. Негізгі қор (т.б. кітаптар, журналдар, аудармалар, есептер және.) ақпараттың түрі бойынша алфавит бойынша сөрелерде орналастырылған. 200 немесе одан да көп төмендетумен тезистері, есептер, жоба материалдар мен басқа да ірі габаритті құжаттар микросүзгі. 35 мм диаметрі контейнерге орналастырылған 150 беттердің есеп немесе диссертациялық. Анықтама қоры - негізгі қордың орта ақпараттық құжаттар болып табылады. Ол каталогы жәшіктерде сақталады негізгі библиографиялық және реферат карточкалары ұсынылған.

Билет

17А Таврлы қиманың геометриялық сипаттамалары деп таврлы қиманың ауданы, өстік статикалық моменттерін, өстік және өрістік екпін моменттерін, өстік және өрістік кедергі моменттерін, центрден тепкіш екпін моменттерін айтамыз.

Қиманың x, у остеріне қарагандағы статикалық моменттері деп төмендегі интегралдармен анықталған геометриялық сипаттамаларды айтамыз

S_х = ʃydA =А–у_с; Sy=ʃxdА=A–x_с ,

мүндағы dA - шексіз кіші аудан; х ,у - шексіз кіші ауданның координаттары; A - қиманың ауданы; х_с, у_с- қиманың ауырлық центрінің координаттары.

Қиманың ауырлық центрі арқылы өттін кез келген центрлік өстеріне қарағандағы статикалық моменті нөлге тең.

Статиқалық момент х_с, у_с- координаттарының таңбаларына байланысты оң, теріс және нөл болуы мүмкін; өлшем бірліктері м³.

Екпін моменттері

а) Қиманың x, у өстері қарағандағы өстік екпін моментері деп төмендегі интегралдармен анықталатын геометриялық сипаттамаларды айтамыз:

І _х = ʃ y² dA, І_у = ʃ х² dA.

ә) Интегралмен анықталатын

І р = ʃ p² dA

геометриялық сипатама қиманың полюс деп аталатын кез келген нүктесіне қарагандағы ѳрістік екпін моменті деп айтады.

б) Қиманың ѳзара перпендикуляр х,у өстеріне қарағандағы центрден тепкіш екпін моменті деп төмендегі интеграл мен анықталатын геометриялық сипаттаманы айтамыз:

І_хy= ʃxy dA.

Координаттың өстерге қарағандағы өстік екпін моментерінің қосындысы өрістік инерция моменттеріне тең

І р = І _х+ І_у.

Өстік, өрістік екпін моменттері оң шамалар, ал центрден тепкіш екпін моментгерінің шамалары оң, теріс және жеке жағдайларда нөлге тең болады. Екпін моменттерінің өлшем бірліктері - м ⁴.

Күрделі қиманың екпін моменттері оның қарапайым бөліктерінің екпін моменттерінің қосындысына тең.

Екпіннің бас ѳстері мен бас моменттері. Екпіннің бас ѳстері деп екі ѳзара перпендикуляр өстерге қарағандағы центрден тепкіш екпін моменттері нөльге тең, ал өстік екпін моменттері экстремальды мәнге тең болатын ѳстерді айтамыз.

Егер екпіннің бас ѳстері қиманың ауырлық центрінен өтетін болса, оларды екпіннің бас центрлік ѳстері деп атайды. Бас ѳстерге қарағандағы ѳстік екпін моменттері бас екпін моменттері деп аталады.

Бас екпін моменттері келесі формуламен есептеледі:

Екпіннің бас өстернің центрлік өстерге қарағандағы бағыты төмендегі формуламен анықталады:

α₁ және α₂ бұрыштары х өсінің оң бағытына қарасты салынады. Егер α₁/₂> 0 болса, онда бұрышты х өсінен сағат тілі бағытына қарсы бағытта, ал егер Егер α₁/₂< 0 болса, сағат тілі бағытымен салады. Ескерте кететін бір жай ׀α₁-α₂׀ = 90°.

Екпін радиусы. Өстік екпін моменті мен қима ауданының арасындагы байланыс арқылы табылатын шаманы

;

қиманың екпін радиусы деп атайды. Оның өлшем бірліктері- мм, см

Кедергі моменттері. Ѳстік кедергі моменттері деп қиманың берілген өстерге қарағандағы өстік екпін моменттерінің осы өстер мен қиманың ең алшақ жатқан нүктелерінің ара қашықтығына қатынасын айтады:

Өрістік кедергі моменті деп қиманың өрістік екпін моментінің полюс пен қиманың ең алшақ жатқан нүктесінің ара қашықтығына қатынасын айтады.

Кедергі моменттерінің өлшем бірліктері – м³ .

42А Еркіндік дәрежесі бірге тең имараттардың қарсыласу күші бар кездегі еркін тербелісі

Айналмалы қозғалыстағы катты дененің еркіндік дәреже саны бірге тең. Қатты дене айналмалы қозғалысының дифференциалдық теңдеуін қорытып алу үшін механикальщ жүйенің қозғалыс мөлшерілерінің бас моментінің өзгеруі туралы теоремасын қолданайық, (16.74) Oz өске қатысты мына түрге келеді:

мұнда .Онда

(110)

(16.3) өрнек қозгалмайтын өске қатысты қатты дене айналмалы қозғалысының дифференциалдық теңдеуі деп аталады. Оны былай да жазуға болады:

немесе .

Қозғалмайтын өске қатысты қатты дене айналмалы қозғалысының бастапқы шарттары: уақыт болғанда .
17 И Ғылыми басылымдар.Ғылыми басылым - теориялық және эксперименттік зерттеулер нәтижелері, сондай-ақ ғылыми дайындалған жарияланымдар мәдениет ескерткіштері және тарихи құжаттар деп түсінуге болады. Ғылыми басылымдарды келесі түрлерге бөлуге болады: монография, автореферат, диссертация, препринт, ғылыми еңбектер жинағы, ғылыми конференция материалдары, баяндамалар тезистері, ғылыми конференциялар, ғылыми-танымал басылым.
Монография - ғылыми немесе ғылыми-танымал кітап басылымы:
- бір проблеманы немесе тақырыпты толық және жан-жақты зерттеуден тұрады- бір немесе бірнеше авторларға тиесілі.
Автореферат диссертации – ұсынылатын ғылыми дәрежесін алу үшін автордың жүргізген зерттеу реферат жасалған ғылыми басылым түрінде брошюралар

Препринт –ол ғылыми басылым, алдын ала сипаттағы материалдары бар, жарыққа жарияланға дейінгі шыққан басылымдар орналастырылуы мүмкін.

Ғылыми еңбектер жинағы - ғылыми мекемелердің, оқу орындарының немесе қоғамдардың зерттеу материалдарын қамтитын жинақ

Ғылыми мәслихат баяндама тезистерi - конференцияның дейiн жарияланған бастарының алдын-ала мiнездiң материал асырайтын ғылыми периодсыз жинақ: баяндамаларды түсiнiктеме, реферат және/немесе хабарламалар.
Ғылыми мәслихаттың материалдары - (бағдарлама, баяндамалар, ұсыным, шешiм) ғылыми мәслихаттың қорытынды асырайтын ғылыми периодсыз жинақ.
ғылыми-танымал басылым.- мәлiметті құрайды:

• теориялық туралы немесе ғылымның төңiрегiдегi, мәдениет тәжiрибелiк зерттеу және техника; • пiшiнге, оқырманға қол жететiн баяндалғаны.