 |
|
Езус сустракае плачущых жанчын
КРЫЖОВЫ ШЛЯХ
Прадмова
«Пранікні ў раны Хрыста Распятага».
Чалавек: Госпадзе, што мне рабіць далей, як мне жыць...
Бог: Я ёсць Шлях, Праўда і Жыццё. Я любоў, якая заўсёды была рэальнасцю – асязальнай, трывалай, сардэчнай, праўдзівай, натхняльнай.
Чалавек: Што такое праўдзівае хрысціянская жыццё, што такое каханне, як яго набыць?
Аўтар: Хрысціянская жыццё заключаецца ў імкненні ісці за Хрыстом – у гэтым яго сакрэт. Суправаджаць Яго так блізка, каб жыць з Ім, як тыя першыя дванаццаць; так блізка, каб прыпадобніцца Яму. Думай пра тое, што Бог хоча бачыць цябе ў радасці, і што калі ты са свайго боку прыкладзеш усе сілы, то будзеш шчаслівым, вельмі шчаслівым, самым шчаслівым з усіх, хоць ні на секунду не пакіне цябе твой Крыж. Але гэты Крыж – ужо не эшафот, а трон, на якім валадарыць Хрыстос. І побач – Яго Маці, наша Маці. Маці Божая пашле табе сілы, у якіх ты маеш патрэбу, каб з рашучасцю ісці па слядах Яе Сына.
Бог: Калі хочаш, ідзі за Мною...
Чалавек: Госпад мой і Бог мой,
Пад поглядам цалкавітага кахання Маці нашай
Я гатовы суправаджаць Цябе
На шляху пакуты,
Які стаў ахвярай за нас і адкупленнем нашым.
Хачу спазнаць усё тое, што выпакутаваў Ты за мяне,
Уручыць Табе сваё грэшнае, але скрушанае сэрца,
Бо Ты, бязвінны, памёр за мяне, за нас.
Маці мая, Дзева смуткуючая,
Дапамажы ж і мне перажыць тыя горкія гадзіны,
Якія Твой Сын вырашыў правесці на зямлі,
Каб я, як гліняны посуд, разбіты ад грахоў і нявернасцяў,
Уваскрос і жыў вечна.
Прыпынак першы
Хрыста прысуджаюць да смерці
Аўтар: Падчас "суда" Езус маўчаў (Мц 26, 63). Затым Ён адказвае на пытанні Каяфы і Пілата... З Ірадам жа, непастаянным і распусным, – ніводнаго слова (Лк 23, 9): грэх юру, сладастраснасці разбэсціў Ірада так, што той не мог пачуць голаса Збаўцы, які пранікае толькі ў сэрцы, што адкрытыя і давяраюць.
Анёл: Калі змагаешся за праўду з такімі, як ён, маўчы і маліся, утаймуй плоць і чакай. Бо і ў душах, якія здаюцца незваротна страчанымі, да апошняга імгнення захоўваецца здольнасць палюбіць Бога.
Чалавек: Госпадзе! Дзе Твае сябры? Дзе паплечнікі? Яны пакінулі Цябе...
Анёл: Уцёкі, уцёкі, якія доўжацца вось ужо дваццаць стагоддзяў... Усе вы бяжыце ад Крыжа, Святога Крыжа і не знаходзіце супакою сэрцам вашым. Глядзі на Езуса. Кожны шмат Яго адзення – гэта дакор, кожны ўдар бізуном – падстава для раскаяння ў тваёй крыўдлівасці.
Чалавек: Езус, навучы мяне прабачаць...
Прыпынак другі
Езус нясе Крыж
Бог: Калі хто хоча ісці за Мною, вазьмі крыж свой і ідзі за Мною (Лк 9, 23).
Чалавек: З якой любоўю Ты абняў драўляны крыж, ад якога прымеш смерць! Я так не ўмею, дакладней баюся...
Анёл: Хіба ж не праўда, што калі ты перастаеш баяцца Крыжа або таго, што людзі называюць крыжам, калі даручаюць сваю волю Волі Божай, ты набываеш шчасце і вызваляешся ад заклапочанасці, фізічных і маральных пакут?
Чалавек: Так, але гэта так цяжка...
Анёл: Сапраўды лёгкі і салодкі Крыж Езуса. Пад ім не надаеш значэнне болю. Адно важна: радасць ад свядомасці, што мы – сузбаўцы з Хрыстом. Чым глыбей спазнаеш Хрыста, тым мацней адчуеш Яго заступніцтва, якое дасць табе сілы на зямлі і вечную асалоду.
Чалавек: Госпадзе, хачу спазнаць Цябе...
Прыпынак трэці
Езус падае першы раз
Аўтар: Страшная боль пранізвае душу Езуса, і Госпад ад знясілення траціць прытомнасць.
Чалавек: Госпадзе, я не ў сілах сказаць ні слова: я ведаю, наколькі цяжкі Твой Крыж.
Анёл: Аплаквайце сваё ўбоства і чорную няўдзячнасць чалавечага сэрца. І тады ў глыбінях душы зможа зарадзіцца сапраўднае пакаянне, якое выратуе вас ад граху, што пануе ўвесь час над чалавекам. Езус упаў, каб вы паўсталі са сваіх мёртвых учынкаў і былі жывыя Яго Любоўю – раз і назаўжды.
Чалавек: Мне сумна?.. Я часта цярпеў паразу нават у самых дробязных сутычках?
Анёл: Дык радуйся! Таму што ў наступнай, з дапамогай Божай і цяперашняй пакорай, – пераможаш! Ты гаворыш, але цябе не слухаюць. А калі і слухаюць, то не разумеюць. Ты не зразуметы!.. Няхай так. Але, у любым выпадку, для гэтага твой крыж і з’яўляецца вобразам і падабенствам Крыжа Хрыстовага, каб ты працаваў, не спадзеючыся на разуменне. Іншыя зразумеюць цябе.
Колькі людзей з ганарыстасці і пустых фантазій кідаюцца і пакутуюць, але зусім не так, як Хрыстос! Крыж, які ты можаш несці, – Боскі. Пакінь мітусню дробязных перажыванняў, а калі аднойчы патрапіш у гэтую пастку, папраўся адразу: табе для гэтага дастаткова ўспомніць, што Ён вынес непараўнальна больш з любові да цябе.
Чалавек: Госпадзе, навучы мяне пакоры.
Прыпынак чацвёрты
Езус сустракае Марыю, Сваю Святую Маці
Аўтар: Спраўдзілася прадказанне Сімяона: І Табе Самой зброя пратне душу (Лк 2, 35). У горкай адзіноце Мук Пана Маці Божая дае Свайму Сыну гаючы бальзам пяшчоты, яднання, вернасці; поўнае іх зліянне – у Волі Божай.
Чалавек: Госпадзе, рукамі Марыі я таксама хачу дакрануцца да Цябе, суцешыць Цябе, падпарадкоўваючыся заўсёды і ва ўсім Волі Айца нашага Нябеснага.
Анёл: Толькі так спазнаеце слодыч Крыжа Хрыстовага і абдымеце яго з усёй сілай Любові, пераможна несучы яго па ўсіх дарогах Зямлі. З'явіўшыся на свет, вы несяце віну вашых продкаў. Затым – свае ўласныя грахі: бунты міжвольныя, вольныя... і здзейсненыя. Езус чакаў сустрэчы са Сваёй Маці. Колькі ўспамінаў дзяцінства! Віфлеем, далёкі Егіпет, Назарэт. А цяпер Ён хоча, каб Яна была побач з табой! Ты таксама маеш патрэбу ў Ёй!.. Асабліва ў змроку ночы тваіх слабасцяў і грахоў.
Чалавек: Марыя, Твой Сын паранены... А мы, маладушныя, далёка ад Яго, мы супраціўляемся Божай Волі. Колькі дробязнасці! Колькі крыўд! Ува мне, у нашых сем'ях. Маці і Найсвяцейшая Уладарка, навучы мяне прамаўляць «так» гэтак, як прамаўляеш яго Ты.
Cтаянне пяты
Сымон дапамагае Езусу несці Крыж
Аўтар: Прарок Ісая ў прадказаннях піша: «Я адкрыўся тым, хто не пытаўся пра Мяне; Мяне знайшлі тыя, хто не шукаў Мяне» (Іс 65, 1).
Анёл: У жахлівых пакутах Мук Пана гэта, вядома, была вельмі невялікая дапамога. Але для Езуса было досыць адной ўсмешкі, аднаго слова, жэста, адной кроплі любові, каб Ён шчодра выліў Сваю падзяку на душу сябра. Пройдуць гады, і дзеці Сымона, стаўшы хрысціянамі, будуць вядомымі і паважанымі сярод сваіх братоў па веры – а пачалося ўсё з нечаканай сустрэчы ў Крыжы.
Часам Крыж з'яўляецца перад тымі, хто не шукае яго: тады Хрыстос Сам аддзячвае нам. Калі ты раптам апынешся перад Крыжам, нечаканым і які таму яшчэ больш пужае, і сэрца тваё не згодзіцца, – не давай яму суцяшэння. І, поўны высакароднага спачування, калі тваё сэрца папросіць пра яго, скажы ціхенька, як на споведзі: сэрца, сэрца... на Крыж! Сэрца... на Крыж!
Ты хочаш ведаць, як аддзячыць Госпаду за тое, што Ён зрабіў для нас?.. Любоўю! Няма іншага шляху. Яшчэ не позна, яшчэ не ўсё страчана..
Чалавек: Як ад усяго сэрца палюбіць Святы Крыж Твой?..
Анёл: Пажадай яго!.. Прасі сіл ў Госпада, каб Ён ужывіў яго ў цябе! А затым выпраўляўся з радасцю; старайся любіць яго, услухоўваючыся ў біццё тых сэрцаў, якія яшчэ яго не палюбілі.
Чалавек: Госпадзе, навучы мяне любіць непадробленай любоўю, якая ўзрастае толькі ў самаадрачэнні.
Анёл: Такім чынам: не бойся! Паўстань духам! Адмоўся ад сябе і бяры Яго Крыж. І напэўна аддасца табе любоўю за любоў.
Прыпынак шосты
Чуллівая жанчына выцірае твар Езуса
Аўтар: Любімы твар Езуса, які ўсміхаўся дзецям, той, які быў пераменены славай на гары Табор, зараз затуманены пакутамі. Але гэтыя пакуты сутнасць нашай Сустрэчы-Ахвяравання; гэты пот і гэтая кроў, што завалакваюць і размываюць рысы Яго твару, – нашае Ачышчэнне.
Анёл: Калі ваш погляд затуманены, вочы замутненыя, трэба выйсці на святло; Хрыстос сказаў: Я святло свету! (Ян 8, 12). І дадаў: хто рушыць услед за Мною, той не будзе хадзіць у цемры, але будзе мець святло жыцця.
Чалавек: Божа, я адважыўся пакаяннем сарваць нікчэмную маску, якую я наклікаў на сябе сваімі дробязнымі клопатамі... Так і толькі так, шляхам сузірання і адкуплення, маё жыццё стане непадробным падабенствам Твайго жыццёвага шляху.
Анёл: Але памятай – ты не перастаў быць чалавекам... Вы, людзі, здольныя адчуваць агіду да цяжкага граху, людзі, тыя, што ненавідзяць дробныя памылкі, людзі, што кожны дзень праяўляюць свае слабасці, але людзі, якія здольныя паверыць ва ўсемагутнасць Божую.
А раз так, то нішто не зможа спыніць цябе: ні дагаджанне людзям, ні страсці, ні, тым больш, зацятыя ў сваёй ганебнасці плоць, ні ганарыстасць, ні адзінота.
Хрысціянін ніколі не бывае самотны. Калі адчуваеш сябе пакінутым, гэта таму, што не хочаш зірнуць на Хрыста, які зараз праходзіць так блізка... І, магчыма, з Крыжам.
Прыпынак сёмы
Езус падае ў другі раз
Анёл падае Біблію, і чалавек, адкрыўшы, чытае.
Чалавек: “...Ён узяў на Сябе нашыя немачы і панёс нашыя хваробы; а мы думалі, што Ён быў паранены, пакараны і знішчаны Богам. Але Ён быў пакрыты язвамі за грахі нашы, і мучылі Яго за беззаконні нашыя; кара свету нашага была на Ім, і ранамі Яго мы ацаліліся (Іс 53, 4-5)”.
Чалавек: Падзенне – цялесная знямога і душэўная горыч таму прычынай. Усе людскія грахі, і мае таксама, ціснуць празмерным цяжарам на Цябе.
Анёл: Засмучэнне – чаму? З-за твайго ўбоства? З-за пастаянных параз? З-за вялікай-вялікай ямы, якой ты не чакаў? Будзь шчыры. Адкрый сэрца. Яшчэ не ўсё страчана. Ты яшчэ можаш ісці наперад, з большай любоўю, з большай пяшчотай, з большай сілай. Схавайся пад Боскім покрывам: Бог – твой любячы Бацька. Ён твой захавальнік, тая прыстань, дзе ты смела можаш кінуць якар, што б ні адбывалася на паверхні жыццёвага мора. Там ты знойдзеш радасць, сілу, аптымізм, перамогу!
Езус страціў сілы, але Яго падзенне падняло вас, Яго смерць вас уваскрасіла. Гэта твой шлях.
Прыпынак 8
Езус сустракае плачущых жанчын
Анёл:
Як ты думаеш? чыя пакута больш - таго, хто прымае смерць у імя веры ад рук ворагаў Госпада, ці таго, хто аддае свае гады, самааддана, без аглядкі працуючы з адной толькі мэтай - служыць Касцёлу і людзям ?
Чалавек:
Для мяне пакута без гледачоў гераічная.
Анёл:
Гэта твой шлях.
Каб ісці за Госпадам, мець адносіны з Ім, трэба памятаць, што ён шукае сапраўдных сяброў, як у Віфаніі, Ён звяртаецца да вас ў сяброўскай шчырай размове. А чы ты адкрыты на шчырасць у адносінах?
Чалавек: Госпадзе, Божа літасцівы, у Твае рукі ўручаю мінулае, сучаснасць і будучыню, малое і вялікае, нікчэмнае і вялікае, што праходзіць і вечнае. І адары мяне супакоем у шчырасці і даверы сапраўдных адносін з Табой!
Прыпынак дзевяты
Езус падае ў трэці раз
Чалавек: Гасподзе, ужо ты не можаш падняцца: гэта ўсё нашая грэшнасць. Як цяжка падняцца на Галгофу!
Анёл: Ты таксама змагаешся з сабой, каб не сысці з абранага шляху... Гэтая барацьба з’яўляецца цудам, сапраўдным сведчаннем любові Божай, якая хоча, каб ты была моцнай, бо сіла Божая здзяйсняецца ў немачы (2 Кар 12, 9).
Хочаш ісці побач, зусім блізка з Хрыстом?.. Адкрый Святое Евангелле і чытай Мукі Пана. Але толькі чытаць – мала. Жыць! Розніца велізарная. Чытаць – значыць успамінаць нешта, што адбылося, жыць – значыць зараз знаходзіцца ў тым, што адбывалася, стаць адным з удзельнікаў тых падзей.
Чалавек: Божа мой, зрабі так, каб я жыў, злучыўшыся з Табой, абняўшы Святы Крыж, каб і мне ў сваю чаргу выканаць Волю Тваю...
Прыпынак дзесяты
З Езуса зрываюць Яго адзенне
Анёл: Ён ідзе на смерць у абсалютнай свабодзе ў абсалютнай Любові.
Чалавек: Гэта рабаванне, драпежніцтва і ёсць найбольшая галеча? Нічога не пакінулі Госпаду, акрамя драўлянага бервяна.
Анёл: Шлях да Бога – Хрыстос; але Хрыстос на Крыжы, і, каб падняцца да Крыжа, трэба мець свабоднае сэрца, якое адраклося ад усяго зямнога.
Чалавек: Бачу бессэнсоўнасць спробаў самаапраўдання: любыя словы тут дарэмныя. Пакрытае язвамі цела Езуса як адна крывацечная рана... І па кантрасце прыходзіць на памяць столькі любові да камфорту, столькі капрызаў, столькі пустой знямогі, столькі дробязнасці... І гэты ганебны клопат пра сваё цела.
Божа! Праз Мукі Твае і праз Крыж Твой дай мне сілы, каб ачысціць свае пачуцці і вырваць з сябе ўсё, што аддзяляе мяне ад Цябе.
Бог: Маліцца і ўтаймоўваць плоць – гэта значыць клапаціцца пра іншых і забыцца на сябе. Калі жывеш так, то ўбачыш, як большая частка тваіх няўдач знікне.
Прыпынак адзінаццаты
Езус прыбіты да Крыжа
Чалавек: Не было неабходнасці ў такіх пакутах. Ты мог бы пазбегнуць нягод, прыніжэнняў, гвалту над Сабой, няправеднага суда, і ганьбы эшафота, і цвікоў, і раны, нанесенай дзідай... Чаму, чаму Ты паступіў інакш?
Анёл: Ён захацеў адпакутаваць усё гэта дзеля цябе і дзеля ўсіх людзей. А ты – зможаш адказаць узаемнасцю?
Вельмі магчыма, што ў нейкі момант, перад распяццем, слёзы набягуць на твае вочы. Не стрымлівай сябе... Але пастарайся, каб гэтыя слёзы выліліся ў нейкае рашэнне.
Бог: Я трываю, а ты... маладушнічаеш. Я люблю цябе, а ты забываеш Мяне. Я клікаю цябе, а ты... адкідаеш Мяне. Я, Прадвечны Першасвятар, тут пераношу ўсе з любові да цябе... А ты стогнеш нават пры найменшым прыніжэнні.
Анёл: Хрысту таксама каштавала намаганняў Яго першая Літургія: Крыж.
Перад пачаткам працы ці вучобы пакладзі на стол або побач з працоўнымі прыладамі распяцце. Час ад часу звяртай позірк да яго... Калі прыйдзе стомленасць, твае вочы звернуцца да Езуса, і з'явіцца новая сіла, неабходная, каб працягнуць працу.
Прыпынак дванаццаты
Смерць Езуса на Крыжы
Чалавек: Ён нічога благога не зрабіў (Лк 23, 41).
Бог: Божа Мой, Божа Мой! Чаму Ты Мяне пакінуў?! (Мц 27, 46)
– Прагну (Ян 19, 28).
– Сталася! (Ян 19, 30).
– Ойча! У рукі Твае аддаю дух Мой (Лк 23, 46).
Анёл: Ты таксама можаш калі-небудзь адчуць адзіноту Госпада на Крыжы. Шукай тады падтрымку ў Тым, Хто памёр і ўваскрос. Знайдзі прытулак у ранах на Яго руках, Яго нагах, Яго грудзях. І адродзіцца воля твая, каб пачаць спачатку і пусціцца ў шлях з узрослай рашучасцю і энергіяй.
Чалавек: Колькі разоў я паўтараў словы разбойніка, што раскаяўся: Узгадай мяне, Госпадзе, калі прыйдзеш у Царства Тваё, – і кожны раз адчуваў ўзрушэнне.
Анёл: Ён усвядоміў, што сапраўды заслужыў гэтую жахлівую кару... І адным словам заваяваў сэрца Хрыста, і адчыніліся яму Нябесныя дзверы. Цяпер, калі ты ў раскаянні, абяцай Езусу, што – з Яго дапамогай – ты не распнеш Яго зноў. Скажы з верай. Паўтары яшчэ і яшчэ раз: палюблю Цябе, Божа, бо ты мой Шлях, Праўда і Жыццё.
Чалавек: Палюблю Цябе, Божа, бо Ты мой Шлях, Праўда і Жыццё.
Прыпынак трынаццаты
Езуса здымаюць з Крыжа і перадаюць Маці
Анёл: Уцелавіўся, каб даць вам жыццё, а вы аддзячылі Яму смерцю.
Чалавек: Госпадзе, я не разумею «канцэпцыі хрысціяніна».
Анёл: Не падай духам у сваім апостальскім служэнні. Ты не зламаўся, як не зламаўся Хрыстос на Крыжы. Не засмучайся!.. Ідзі супраць плыні, давяраючы Матчынаму Сэрцу Прачыстай і Найсвяцейшай Заступніцы.
Чалавек: Святая Марыя, Маці Божая, маліся за нас грэшных цяпер і ў гадзіну смерці нашай. Амэн.
Анёл: Будзь спакойны. Вытрыманы... У Госпада вельмі мала сяброў на зямлі. Не спяшайся сысці з гэтага свету. Не цурайся цяжару дзён, нават калі яны здаюцца вельмі доўгімі.
Чалавек: Але я нічога не варты, ні на што не здольны, нічога не маю, я – нішто...
Анёл: Госпад узышоў на Крыж, каб ты быў моцны духам і мог чэрпаць сілу ад Яго. Таму што ты дзіця Бога, ты дар Бога, які мае сваё прызначэнне. Будзь моцны ўжо не сваімі сіламі, але сіламі Хрыста.
Прыпынак чатырнаццаты
Пахаванне цела Езуса
Анёл: Усё прайшло. Здзейснілася справа Адкуплення чалавека. Цяпер вы дзеці Божыя, бо Езус памёр за вас, і Яго смерць адкупіла вас. Усе вы адкупленыя дарагою цаною (1 Кар 6, 20).
Чалавек: Госпадзе, Ты адкупіў мяне Сваімі пакутамі і Сваёй Смерцю. Ты жыццё маё. Зараз ёсць толькі адзін спосаб сапраўднага жыцця на зямлі: памерці для граху з Табой, каб уваскрэснуць да свабоды, так, каб я змог сказаць разам з апосталам: Ужо не я жыву, а жыве ўва мне Хрыстос (Гал 2, 20).
Анёл: Калі ты адчуеш сябе здольным на ўсе мярзоты і ўсе грахі, якія здзяйснялі людзі самыя нізкія, зразумей, што адданасць твая не такая цвёрдая... Але ніколі не сумнявайся ў Божай Любові, якая заклікае яшчэ мацней прыціснуцца да Любячага і Міласэрнага Айца. Змагаючыся штодня, не адступай ад Яго.
Бог: Ці забудзе жанчына немаўля сваё, каб не пашкадаваць сына ўлоння свайго? Але калі б і яна забылася, дык Я не забуду цябе (Іс 49, 15).