 |
|
Предиктивті медицина
2. Мақсаты: заманауи молекулалық медицинаның бір бағыты ретінде предиктивті медицинаның адам геномының жеке даралық ерекшелігін зерттейтін, әртүрлі ауруларды болжай алу мүмкіндігі жайлы көзқарасты қалыптастыру.
3. Тапсырма:
1. Предиктивті медицина, анықтамасы, генетиалық негізі және мақсаты.
2. Адам геном оның ерекшеліктері.
3. Бейімділік гендері, оларды тестілеу.
4. Генетикалық паспорт және репродуктивті денсаулықтың генетикалық картасы.
5. Предиктивті медицинаның болашағы.
4. Орындау түрі: реферат дайындау немесе презентация.
5. Орындалу шарттары:
а) тақырыбы бойынша негізгі әдебиеттерді оқу және жинау;
б) ақпаратты жүйелеу және өңдеу;
в) реферат жоспарын құру;
г) библиография құрастыру;
д) рефератты жазу және безендіру.
Рефераттың құрылымы:
1) беттік парақ( талапқа сай безендіру);
2) мазмұны (рефераттың бөлімдерін, бетін ретімен орналастырып нөмірлеу);
3) кіріспе(талданатын мәселенің мәнін, маңыздылығы мен өзектілігін көрсету және рефераттың мақсаты мен тапсырмаларын анықтау);
4) негізгі бөлім (рефераттың әрбір бөлімі жеке мәселені немесе оның бір жағын қамту керек және алдыңғы бөлімдермен логикалық байланысты болуы қажет, бұл бөлігіне кестелер, сызбалар, суреттер және т.б. енгізуге болады);
5) қорытынды (тұжырым жасалынып, реферат тақырыбының жалпы қорытындылары беріледі, ұсыныстар жасалынады);
6) әдебиеттер тізімі.
7) жұмыстың презентациясы.
Рефератты безендіруге қойылатын талаптар:
а) рефераттың көлемі 10-15 беттен аспауы қажет (қосымша беттер реферат көлеміне кірмейді);
б) реферат сауатты түрде орындалуы қажет, қателіктерін тексеру;
в) қолданған әдебиетке сілтеу көрсетілуі керек ол әдебиет ретіне сай нөмірленуі қажет;
г) әдебиеттер тізімі мәтін соңында ретімен көрсетілуі қажет.
6. Тапсыру мерзімі: «Жалпы және медициналық генетика негіздері» тарауынан аралық бақылауға дейін.
7. Бағалау шарттары: 100 балмен бағаланады, бұл 100%- ке сәйкес келеді.
8. Әдебиеттер:
8.1. Баранов В.С. Генная терапия – медицина XXI века // Соросовский Образоват. Журн. 1999. № 3. C. 17–27.
8.2 Баранов В.С., Баранова Е.В., Иващенко Т.Э., Асеев М.В. Геном человека и гены «предрасположенности». СПб.: «Интермедика», 2000. 271 с.
8.3 Баранов В.С., Асеев М.В., Баранова Е.В. Гены предрасположенности и генетический паспорт // Природа. 1999. №3. С.17—27.
8.4 Иващенко Т.Э., Стрекалов Д.Л., Соловьева Д.В., Асеев М.В., Баранов В.С., Хавинсон В.Х. Определение генетической предрасположенности к некоторым мультифакториальным заболеваниям. Генетический паспорт: Методические рекомендации. СПб., 2001.
8.5. Бочков Н.П. Клиническая генетика. М.: «ГЕОТАР-МЕД», 2002. 447 с.
8.6. Хуснутдинова Э.К., Боринская С.А. Геномная медицина — медицина XXI века // Природа. 2002. №12. С.3—8.
8.7. Горбунова В.Н. Молекулярные основы медицинской генетики. СПб.: «Интермедика», 1999. 209 с.
8.8. Москаленко М.В., Асеев М.В., Зазерская И.Е., Кузнецова Л.В., Баранов В.С. // Молекулярно-биологические технологии в медицинской практике. Вып.4. Новосибирск, 2003. С.120—133.
8.9. Джайн К.К. Персонализированная медицина / Пер. с англ. // Terra Medica – Лабораторная диагностика. 2003. № 1. С. 3–8.
8.10. Новик А.А., Камилова Т.А., Цыган В.Н. Генетика в клинической медицине. СПб.: Изд. Воен.-мед. академии, 2001. 219 с.
8.11. Сингер М., Берг П. Гены и геномы: в 2 т. / Пер. с англ. М.: «Мир», 1998. 373 с.
8.12. Баранов В.С., Баранова Е.В., Иващенко Т.Э., Асеев М.В. Геном человека и гены “предрасположенности” (Введение в предиктивную медицину). СПб., 2000.
8.13. Little P. The book of genes // Nature. 1999. № 402. Р. 467–468.
9. Бақылау:
9.1. Предиктивті медицнаның мақсаты не?
9.2. Бейімділік гендер, оларды тестілеу әдістері.
9.3. Генетикалық паспорт және репродуктивті денсаулықтың генетикалық картасы туралы түсінік.
Үш тілдегі түсіндірме сөздер:
| Қазақ тілінде | Орыс тілінде | Ағылшын тілінде |
| Предиктивті медицина – ерте (туылғанға, клиникалық көрінісіке дейін) ауруды анықтауда, аурудың алдын алу және тиімді емдеу мақсатында жүргізілетін клиникалық медицинаның заманауи бағыты | Предиктивная медицина – современное направление клинической медицины, основанное на ранней (дородовой, доклинической) диагностике болезней с целью их превентивного лечения и профилактики развития клинических проявлений | Predictive medicine – modern direction of clinical medicine based on early (prenatal, preclinical) diagnosis of diseases aiming their preventive treatment and prevention of development of clinical symptoms |
Құрастырушы: аға оқыт.Нурпеисова И.К.
8 – тақырып (СОЖӨЖ)
1. Адамның генетикалық паспорты
2. Мақсаты: студенттерде генетикалық паспорт және оның клиникалық тәжірибедегі мәні жайлы заманауи түсініктерді қалыптастыру.
3. Тапсырмалар:
3.1. Генетикалық паспорт – ДНҚ-ның даралық базасы.
3.2. Генетикалық паспорт предиктивті медицинаның негізі.
3.3. Генетикалық тест жүргізу үшін ауру мен патологиялық жағдайдың жеткіліктігі.
4. Орындау түрі: реферат дайындау немесе презентация.
5.Рефераттың құрылымы:
1) беттік парақ( талапқа сай безендіру);
2) мазмұны (рефераттың бөлімдерін,бетін ретімен орналастырып нөмірлеу);
3) кіріспе(талданатын мәселенің мәнін, маңыздылығы мен өзектілігін көрсету және рефераттың мақсаты мен тапсырмаларын анықтау);
4) негізгі бөлім (рефераттың әрбір бөлімі жеке мәселені немесе оның бір жағын қамту керек және алдыңғы бөлімдермен логикалық байланысты болуы қажет, бұл бөлігіне кестелер, сызбалар, суреттер және т.б. енгізуге болады);
5) қорытынды (тұжырым жасалынып, реферат тақырыбының жалпы қорытындылары беріледі, ұсыныстар жасалынады);
6) әдебиеттер тізімі.
7) жұмыстың презентациясы.
5. Рефератты безендіруге қойылатын талаптар:
а) рефераттың көлемі 10-15 беттен аспауы қажет (қосымша беттер реферат көлеміне кірмейді);
б) реферат сауатты түрде орындалуы қажет, қателіктерін тексеру;
в) қолданған әдебиетке сілтеу көрсетілуі керек ол әдебиет ретіне сай нөмірленуі қажет;
г) әдебиеттер тізімі мәтін соңында ретімен көрсетілуі қажет.
Презентация құрастыру талаптары:
а) презентация «Microsoft Power Point» бағдарламасы бойынша құрастырылады;
б) слайдтар саны 10-15 кем болмау керек;
в) презентациялық слайдтарға үлкен мәтіндер жазыуға болмайды, жеңіл қабылданатындай және сауатты жасалынуы керек;
г) соңғы слайдта библиография көрсетілуі қажет.
6. Тапсыру мерзімі: «Жалпы және медициналық генетика негіздері» тарауынан аралық бақылауға дейін.
7. Бағалау шарттары: 100 балмен бағаланады, бұл 100%- ке сәйкес келеді.
8. Әдебиеттер:
8.1. Генетический паспорт — основа индивидуальной и предиктивной медицины Под ред. В. С. Баранова, 2009, 528 с.
8.2. Баранов В.С., Асеев М.В., Баранова Е.В. Журнал «Природа», N 3, 1999 г.
8.3. Гайцхоки В.С. // Соровский образовательный журн. 1998. N 8. С.36-41.
8.4. Proposed International Guidelines on Ethical Issues in Medical Genetics and Genetic Services//Report of WHO Meeting. Geneva, 1998.
8.5. Chadwick R. // Genome Digest. 1998. V.5. N 1. P.7.
http://venture-biz.ru/tekhnologii-innovatsii/201-geneticheskiy-pasport
9. Бақылау:
9.1. Генетикалық паспорттың бағыттары жайлы мәлімет беріңіз.
9.2. Генетикалық паспорттың ақпаратына сүйеніп емдеу және алдын алу.
Үш тілдегі түсіндірме сөздер:
| Қазақ тілінде | Орыс тілінде | Ағылшын тілінде |
| Генетикалық паспорт – аурудың алдын алу және тиімді емдеу мақсатында жаңа туылған нәрестелер мен ересектердегі аурудың себебін немесе ауруға бейімділігіне себепкер генді анықтау | Предиктивная медицина – современное направление клинической медицины, основанное на ранней (дородовой, доклинической) диагностике болезней с целью их превентивного лечения и профилактики развития клинических проявлений | Predictive medicine – modern direction of clinical medicine based on early (prenatal, preclinical) diagnosis of diseases aiming their preventive treatment and prevention of development of clinical symptoms |
Құрастырушы: аға оқыт.Нурпеисова И.К.
9-тақырып (СӨЖ)
1. Биоинформатика: пробирка мен компьютер арасындағы молекулалық биология
2. Мақсаты:студенттерде ДНҚ молекуласының нуклеотидтер қатарын анықтаудың заманауи әдістері жайлы және оларды молекулалық биология мен медицинада қолдануға қажетті білім қалыптастыру.
3. Тапсырмалар:
3.1. Биоинформатиканың міндеттері.
3.2. Негізгі биоинформациялық бағдарламалар.
3.3. Биоинформациялық жұмыстардың негізгі ұстанымдары.
3.4. Биоинформациялық бағдарламаларды пайдаланып ДНҚ нуклеотидтер қатарын анықтау.
3.5. Биоинформациялық зерттеулер нәтижелерінің медицинадағы маңызы.
4. Орындалу түрі: презентация дайындау.
5. Орындау шарттары:
а) тақырып бойынша негізгі әдебиеттерді оқу және таңдап алу;
б) мәліметтерді жүйелеу және өңдеу;
в) рефераттың жоспарын дайындау;
г) библиографияны құрастыру;
д) «Microsoft Power Point» бағдарламасы бойынша презентацияны құрастыру және дайындау;
е) «Биолог» атты СҒҮ баяндау.
Презентация жасауда қойылатын талаптар:
а) презентация “Microsoft Power Point” бағдарламасы бойынша құрастырылады;
б) слайд саны 10-15 аспауы қажет;
в) презентация жасауда слайдқа үлкен мәтіндер жазуға болмайды, жеңіл қабылданатын және сауатты жасалынуы қажет;
г) библиография бойынша сілтеме реті дұрыс құрастырылуы қажет.
6. Тапсыру мерзімі: «Молекулалық биология негіздері» тарауы бойынша аралық бақылауға дейін.
7. Бағалау шарттары: 100 балдық жүйесімен бағаланады, бұл 100 %-ке сәйкес келеді.
8. Әдебиеттер:
8.1. Интернет сайттары:
http://biomediale.ncca-kaliningrad.ru/?blang=ru&author=gelfand
http://vechnayamolodost.ru
http://www.vechnayamolodost.ru/pages/drugienaukiozhizni/molbikobi1a.html
http://www.rusbiotech.ru/2003/old/bio_lab.html
http://serjramone.ax3.net/var/176--------.html
http://www.chem-bio.com.ua/well-known/item/4
9. Бақылау:
9.1. Биоинфарматиканың міндеттері қандай?
9.2. Геномды талдауда қандай биоинформациялық бағдарламалар қолданылады?
9.3. in silico – молекулалық биология дегеніміз не?
9.4. Есептеу әдістерімен гендерді іздеу қалай жүргізіледі?
Үш тілдегі түсіндірме сөздер:
| Қазақ тілінде | Орыс тілінде | Ағылшын тілінде |
| Гено́м — хромосомалардың гаплоидты жиынтығындағы тұқым қуалау материалының жиынтығы | Гено́м – совокупность наследственного материала в гаплоидном наборе хромосом | Genome – genetic material containing in haploid set of chromosomes |
| Геномика - тірі ағзалардың геномын (ДНҚ) зерттеуге бағытталған молекулалық генетиканың бір тарауы | Геномика – раздел молекулярной генетики, посвящённый изучению генома (ДНК) живых организмов | Genomics –part of molecular genetics studying genome (DNA) of living organisms |
Құрастырушы: оқыт. Какишева Г.Т.
10-тақырып (СӨЖ)
1. Гендер экспрессиясының реттелуінің бұзылуынан дамитын аурулар
2. Мақсаты: гендер экспрессиясының реттелуінің бұзылуынан болатын тұқым қуалайтын аурулардың дамуы мен пайда болуы жайлы білімдерін қалыптастыру.
3. Тапсырмалар:
3.1. Гендер белсенділігінің транскрипция деңгейінде бұзылуынан болатын аурулар.
3.2. Гендер белсенділігінің трансляция деңгейінде бұзылуынан болатын аурулар.
4. Орындалу түрі:презентация құрастыру.