Здавалка
Главная | Обратная связь

Мерзімді синусоидалы емес функцияны сипаттайтын коэффициенттер



Синусоидалы функцияға ұқсас толық қуатқа деген синусоидалы емес тоқ кезіндегі активті қуат қатынасы таңбаланады

(8.18)

 

(8.18) арақатынасының оң бөлігіндей қатынасы u және і арасындағы тура пропорционалдылық болғанда ғана бірлікке айналады.

Кернеу синусоидалы, ал тоқ синусоидалы емес делік. Бұл жағдайда (8.17) өрнегіне сәйкес активті қуат бірінші гармониканың қуатымен анықталады

 

.

 

Сондағы тоқтың әсерлік мәні

 

> .

 

 

Кезегінше, қуат коэффиценті

 

 

көбейткіші бұрмалану коэффиценті деп аталады. Радиотехника мен электр техникасында ( ) қисық форма мен ( ) амплитуданың коэффиценттері пайдаланылады.

Қисық формасының коэффиценті функцияның әсерлік мәнінің абсолютті мән бойынша алынған орташа қатынасы ретінде анықталады

 

 

Синусоида үшін

 

 

Амлитуда коэффиценті функцияның максималды мәнінің оның әсерлік мәніне деген қатынасы ретінде анықталады

 

 

Синусоида үшін

 

.

 

Тоқ пен кернеудің синусоидалы емес қисығы кей жағдайларда эквивалентті синусоидалармен алмастырылады. Алмастыру үрдісі синусодалы функцияның әсерлік мәні синусоидалы емес функцияның әсерлік мәндеріне тең етіп алынатындай, ал баламалы синусоидалар арасындағы фазалардың жылжу бұрышы arcos бұрышына тең болатындай жүзеге асырылады, мұндағы (8.18) формуласынан анықталады.

 

8.9 Үшфазалық электр тізбектеріндегі жоғарғы гармоникалар

Симметриялы үшфазалық тізбекте қалыптасқан режим болған кезде екінші және үшінші фазалардағы тоқ пен кернеу қисығы үштен бір периодқа жылжытылған бір фазаның тоғы мен кернеунің қисығына ұқсас. Мысалы, егер А фазасында кернеу функциямен өрнектелсе

 

 

онда

 

3-ке есе (n = 3, 6, 9, ...) ретті гармоникалар барлық фазаларда тепе-тең, себебі

 

.

 

Сондықтан олар нөлдік тізбектілікті кернеулер жүйесін түзеді.

Мұндағы k – кез-келген бүтін сан болатын n = 3k + 1 ретті яғни n = 1, 4, 7, 10, 13 және т.б кезінде гармоникалар тура кезекті кернеудің симметриялы жүйесін түзеді, себебі онда

 

 

және сәйкесінше В фазасындағы n-дік гармоника А фазасындағы n-дік гармоникадан 120°-қа кейіндеп ілгері жүреді, ал С фазасында 120°-қа кейіндеп жүреді. Соңында мұндағы k – кез-келген бүтін сан болатын n = 3k – 1 яғни n = 2, 5, 8, 11, 14 және т.б кезінде гармоникалар кері кезекті кернеудің симметриялы жүйесін түзеді,

 

 

себебі онда

 

 

және кезегінше, В фазасындағы n-дік гармоника А фазасындағы n-дік гармоникадан 120°-қа кейін қалып жүреді. Барлық осы жағдайлар әрбір жиілікке жеке құрылған векторлік диаграммаларда анық көрініс табады.

Тәжірибиеде кездесетін жағдайларда тұрақты құрауыш пен жұп гармоникалар болмайды, сондықтан әрі қарай тек тақ гармоникаларды қарастырумен шектелсек те болады.

Электрэнергиясы мен жүктеме қайнаркөздерін соңғысын бейтарап өткізгішпен жұлдыз түрінде қосқан кезде жоғарыдағы айтылғандарға сәйкес 3-ке есе реттік нөмірлі барлық гармоникалардың қосындысына тең тоқ өтеді

 

. .

 

Бұл тоқтың әсерлік мәні 8.6 параграфына сәйкес анықталады.

 

.

 

Бейтарап өткізгіш болмаған кезде фазалардағытоқта 3-ке есе ретті гармоникалар болмайды. Фазалық кернеу айырымына тең желілік кернеуде 3-ке есе реттік санда гармоникалар болмайды.

Желілік кернеуде 3-ке есе реттік гармоникалардың болмауына байланысты синусоидалы емес режим кезіндегі әсерлік желілік кернеудің әсерлік фазалық кернеуге қатынасы -тен кем болды

 

;

 

.

 

Егер генератор фазалары үшбұрыш түрінде қосылса, онда сыртқы тізбекте 3-ке есе ретті гармоникалар болмайды; үшбұрыш түрінде қосылған генераторлердің орамаларында 3-ке есе жоғарғы гармоникалардың үш еселенген қосындысына тең ЭҚК жұмыс істейді. Бірақ ол осы гармоникалардың тоғы әсерінен үшбұрыштың контурындағы кернеудің төменделуімен теңдестіріліп отырады. Сондықтан реті 3-ке есе гармоникалар тек жиілік тоқ пен кернеулерде ғана емес, сонымен қатар фазалық кернеуде де болмайды.

Ажыратылған үшбұрыш түрінде (7.27,в суреті) қосылған кернеу трансформаторының екінші реттік орамасының шықпаларындағы потенциалдардың айырымы синусоидалы емес фазалық кернеу жағдайында мынаған тең

 

.

 

Бұл кернеудің әсерлік мәні

 

.

 

Сондықтан симметриялы үшфазалық электр тізбегі кезінде де генераторлердің синусоидалы емес фазалық ЭҚК-мен шартталатын нөлдік тізбектіліктің тоғы мен кернеудің құрауышы пайда болуы мүмкін.

 

 

 

 

Әдебиет

 

1 Бессонов Л. А. Теоретические основы электротехники. – М. : Высш. школа, 1986. – 487 с.

2 Евдокимов Ф. Е. Общая электротехника: учебник для электротехнических вузов. − М., 1996. − 356 с.

3 Зевеке Г .В. и др. Основы теории цепей. − М. : Энергия, 1989. − 552 с.

4 Лосев А. К. Теория линейных цепей. − М. : Энергоиздат, 1987. − 284 с.

5 Нейман Л.Р., Демирчян К.С. Теоретические основы электротехники. В2т. Т.2, Теория электромагнитного поля : учебник для ВУЗов . ─ Л.: Энергоиздат, 1981. ─ С.232 ─ 237; С. 251 ─ 254.

6 Прянишников В.А. и др. Электротехника и теоретические основы электротехники в примерах и задачах. – СПб. : КОРОНА принт, 2001. – 334 с.

7 Репьев Ю.Г. и др. Теоретические основы электротехники. Теория цепей: учебное пособие для самостоятельного изучения. – Краснодар : Принт, 1999. – 299 с.

8 Теоретические основы электротехники. В 2т. Т.2, Теория электромагнитного поля: учебник для ВУЗов. Атабеков Р.И., Купалян С.Д., Тимофеев А.Б., Хухриков С.С. /под ред. Г.И.Атабекова. ─ М. : Энергия, 1979. ─ С. 224 ─ 225; С. 243─ 247.

9 Теоретические основы электротехники. Т. 1,2,3 / Под ред. К.М.Поливанова. – М. : Энергия, 1972. – 355 c.

10 Шебес Ш.Р., Каблукова М.В. Задачник по теории линейных электрических цепей. – М. : Высш. Школа, 1990. – 543 с.

 

 

Мазмұны

  Кіріспе..............................................................................................3
Тұрақты токтың сызықты электр тізбектерін есептеу әдістері мен негізгі заңдары...........................................................4
1.1 Негізгі анықтамалары мен түсініктемелері..................................4
1.2 Ом, Кирхгоф заңдары.....................................................................9
1.3 Сызықты электр схемаларын түрлендіру...................................18
1.4 Контурлық токтар әдісі................................................................27
1.5 Екі түйін және түйіндік потенциалдар (кернеулер) әдістері. Потенциалды диаграмма..............................................32
1.6 Баламалы генератор әдісі (активті екіұштық, бос жүріс және қысқа тұйықталу).................................................................38
1.7 Активті екіұштықтан жүктемеге максимал қуатты беру шарттары...............................................................................41
1.8 Екісымды тасымалдау желілері бойынша энергияныберу...............................................................................42
1.9 Беттесу (суперпозиция) әдісі және принципі.............................44
1.10 Компенсация принципі.................................................................46
Бірфазалық синусоидалы токтың сызықты электр тізбектері............................................................................50
2.1 Синусоидалы электрлік шамалар................................................50
2.2 Синусоидалы ЭҚК өндіру........………………............................52
2.3 Функцияның орташа және әсерлік мәндері...............................53
2.4 Синусоидалы ток тізбегіндегі активті кедергі............................56
2.5 Синусоидалы ток тізбегіндегі индуктивтілік.............................59
2.6 Синусоидалы ток тізбегіндегі сиымдылық.................................62
2.7 r,L,C элементтерінің бірізді қосылуы..........................................65
2.8 r,L,C элементтерінің параллель қосылуы...................................71
2.9 Синусоидалы ток тізбегіндегі қуат.............................................75
Комплекстік сандар мен векторлық диаграммаларды электрлік тізбектерді есептеуде қолдану....................................80
3.1 Синусоидалы функцияларды айналатын векторлардың проекциясы түрінде келтіру................................80
3.2 Комплекстік түрдегі Ом және Кирхгоф заңдары.......................85
3.3 Тізбек бөлігінің кедергілері мен өткізгіштіктері арасындағы тәуелділік..................................................................95
3.4 Қуаттың комплекстік түрде жазылуы.........................................96
3.5 Активті қуаттың максимумын қорек көзінен қабылдағышқа беру шарттары.....................................................99
3.6 Қуаттар тепе – теңдігі.................................................................101
3.7 Потенциалды (топографиялық) диаграмма..............................102
Күрделі электрлік тізбектерді есептеу әдістері........................105
4.1 Контурлық токтар әдісі..............................................................105
4.2 Түйіндік кернеулер әдісі.............................................................108
Тізбек элементтері бірізді және параллель қосылған кездегі резонанс...........................................................................111
5.1 Кернеулер резонансы..................................................................111
5.2 Токтар резонансы........................................................................115
5.3 Фазалар ұғысу компенсациясы..................................................117
Индуктивті байланысқан тізбектер...........................................119
6.1 Негізгі анықтамалар мен түсініктемелер..................................119
6.2 Индуктивті байланысқан катушкалардың полярлығы....................................................................................120
6.3 Өзара индукциясы бар тізбекті комплекстік түрде есептеу...............................................................................125
6.4 Магнитсымы жоқ трансформатордың (ауалы трансформатор) алмастыру схемасы мен теңдеулері..............129

7 Үшфазалық тоқ тізбектері..……………………………....……..........4

7.1 Үшфазалық электр тізбектері …....…………………........………......4

7.2 Жұлдыз және үшбұрыш түрінде қосу………………........…….........6

7.3 Үшфазалық тізбектің симметриялы жұмыс режимі.....……….......10

7.4 Үшфазалық тізбектің симметриялы емес жұмыс режимі...............14

7.5 Симметриялы емес үшфазалық тізбектің қуаты...........……….......19

7.6 Айналмалы магнит өрісі.........……………………….......…….........22

7.7 Асинхронды және синхронды қозғалтқыштың әрекет

ету принципі..…………………………….......…….............…….......27

7.8 Симметриялы құрауыштардың әдісі..……………......………….....29

7.9 Көлденең симметриялы еместік..……………......……….……........32

7.10 Бойлық симметриялы еместік.………………....……………….....38

7.11 Симметриялы құрауыш сүзгілері...........……....……………….....39

8 Мерзімді синусоидалы емес тоқ тізбектері.....................................44

8.1 Фурье қатарының тригонометриялық формасы………......….........44

8.2 Симметрия жағдайлары...…………………………………..........….50

8.3 Санамалау басын көшіру...……………………………….................53

8.4 Фурье қатарының кешендік формасы...………………......……......54

8.5 Фурье қатарын мерзімді синусоидалы емес үрдісін

есептеуге қолдану........................................….………………….......56

8.6 Мерзімді синусоидалы емес функцияның әрекет етуші

және орташа мәндері..................………......………………….……..60

8.7 Мерзімді синусоидалы емес тоқ тізбегіндегі қуат......................…62

8.8 Мерзімді синусоидалы емес функцияларды

сипаттайтын коэффиценттер............………………………….........63

8.9 Үшфазалық электр тізбектеріндегі жоғарғы гармоникалар....…....65

Әдебиет.................................................................................................69

 

 







©2015 arhivinfo.ru Все права принадлежат авторам размещенных материалов.