 |
|
Католиктік философия
Католицизмнің діни философиядағы негізгі мәселелері мен приннциптері. Католиктік философияның негізгі тенденциялары. Рефлексия және ішкі рухани тәжірибе. Болмыс мәселелері. Сенім мен парасат. Рационалды және иррационалды. Дін және мәдениет. А. Кентерберийскийдің «Түсінуді іздеген сенімі». П. Абеляр, П. Ломбардский. Католиктік философия теологияның көмекші пәні ретінде: А. Гэльский, А. Великий, Ф. Аквинский. Аристотель мен орта ғасырлық схоласт Ф. Аквинскийдің рационалистік дәстүріне катысты. Неотомизм, суарезианизм және тейардизмнің негізгі мәселелері, міндетгері, идеялары, ағымдары, өкілдері (Д. Мерсье, Г. Манзу, Э. Мунье, А. Джемелли, И.Б. Лотц, Б. Лонерган, К. Войтыла, Ж. Маритен, П.Тейяр де Шарден және басқалар). «Рух философиясы» (Луи Лавель, Рене Ле Сенн). «Іс әрекет философиясы» (М. Блондель), «христиандық экзистенцианализм» (Габриэль Марсель) және т.б. осы сияқты ағымдарды өзіне біріктірген неоавгустиандық ағым.
Протестанттық философия
Протестанттык философияньң ерекшеліктері, негізгі мәселелері, принциптері. Протестанттық ортодоксия: дін оқуы, дін, адам мәселесі, теология (М. Лютер, Ж. Кальвин және т.б.). Либераддық теология: деизм, тарихи түсінік. Библия — көне ескерткіш, «библиялық теология» түсінігі (И. Землер, И. Деллингер және т,.б.). Субъективті протестантизм (И. Шлейермахер, Ф. Баур, Д. Штраус, Б. Бауэр, А. Ритчль, А. Гарнак, У. Раушенбуш). Диалектикалык теология, негізгі мақсаттары, міндеттері, идеялары (Карл Барт). Р. Бультманның христиандықты демифологизациялау концепциясы. Пауль Тиллихтің корреляция тәсілі. Дитрих Бонхеффердің секулярлық теологиясы (Г. Ваханян, У. Гамильтон, Т. Альищер, Гарвей Кокс). Э. Мольтман-Вендель, Л. Шотрофтың феминистік теологиясы.
Процесс теологиясы (А.Н. Уайтхед, Дж. Кобба, Ш. Огден). Посттеистік және деконструктивтік теология (Доротея Зеле, Ж. Деррида және т.б.).
Эсхатологиялық теология (Юрген Мольтман, Вольфхарт, Паннеберг, Э.
Блох, М. Шелер, X. Плеснер). Фундаментализм (Джерри Фолуэл, Г. Моррис).
Контекстуалдық теология (Д. Гили, X. Кларк және т.б.).
Мұсылмандық Шығыстағы діни-философиялық ой
Діни мұсылман философиясы: ерекшеліктері, негізгі мәселелері, принциптері, догматикасы. Негізгі ағымдары: Жабариттер — алдын ала болжауды жақтайтындар. Кадариттер — діни антропология өкілдері.
Мұсылмандық Шығыстағы діни-философиялық ойлардың ерте формалары. Калам - әртүрлі мектептердің жиынтығы. Мутазилиттер (әл-Хасан әл-Басрий, Амра Бен Убейда, Уасил ибн Ата және т.б.)- басра мектебі (ан-Назам, әл-Жахиз). Бағдат мектебі (Сумама Бен әл-Ашарас, әл-Мурдар, әл-Хайат). Ханбалиттік ағым, Ашаризм (әл-Ашари, әл-Баккилани, аш-Шахристани, әл-Байдауи және т.б.)- Суфизм философиясы. Зу-н-Нун әл-Мысри, Баязид әл-Бистами, әл-Газали, Ибн Араби және басқалар. Шиизмдегі діни-философиялық көзкарас. Реформаторлық қозғалыстағы діни-философиялық көзқарас. Діни-философиялық дәстүрлер және қазіргі өмір.
Қазақ ойшылдарының діни – философиялық ойлары
Қазақ мәдениеті тарихындағы сенім мен білім мәселесінің қатынысын шешудегі үш кезең. Х. А. Ясауи және Сүлеймен Бакырғани, сопыларАллаяр мен Ахсанидың идеялары; Идеи духовной (faith) веры Қобылан-жырау, Шортанбай, Дулат Бабатаевтың рухани сенім идеясы. Білімнің артықшылығын көрсетудегі сенім және білімді қарысы қою. Ш. Уәлиханов, С. Торайғыров, Ш. Күлекеев және С.Ароновтың еңбектері. Дискурсивтік, рациональдық білімдегі рухани сенімді танымдық сенім арқылы күшейтуге талпыныссенім мен білімнің үндестігі. Ол Ы. Алтынсарин, Абай, Шакарім, Г. Қараша және де тағы басқа ойшылдардың еңбектерінде көрініс тапты. Ш. Уәлиханов және оның қоғам туралы ойлары. Абайдың философиясы мен этикасы. Концепции религии в казахской XIX – XX ғғ. қазақ философиясындағы дін концепциясы.