Структурная схема модели Солоу 2 страница
§ Стандартная саймандар панелінен Автосумма батырмасы шертіледі. 2 - жаттығу.Excel программасын пайдаланып сатудан түскен пайданы теңгемен және доллармен есептеңіз.
1. Өз құжатыңыздағы келесі бетті ( Лист2) Тапсырма2деп өзгертіңіз; § Кестені мәліметтермен толтырыңыз /2-сурет/; § Сатудан түскен пайданы доллармен және теңгемен есептеңіз. 1. Е6 ұяшыққа келесі =С6*D6 формуланы енгізіңіз; 2. F6 ұяшыққа келесі =Е6*В3 формуланы енгізіңіз . В3 ұяшығының адресін абсолют адрес қылыңыз ол үшін оны белгілеп F4 пернесін басыңыз , сонда адрес $В$3 болып өзгереді. 3 - жаттығу: Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесін және алғашқы n мүшесінің қосындысын есептеңіз. 1. Құжатыңыздағы үшінші бетті (Лист3) Тапсырма3деп өзгертіңіз. 2. 3-суреттегідей арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесін және алғашқы n мүшесінің қосындысын есептейтін кесте құрыңыз. Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесінің формуласы: an=a1+d(n-l)жәнеарифметикалық прогрессияның алғашқы n мүшесінің қосындысының формуласы : Sn=(a1+an)*n/2,мұндағы a1 – прогрессияның бастапқы мүшесі, aл d — арифметикалық прогрессияның айырмасы. 3. Қажет болған жағдайда ұяшықтардың абсолют адрестерін қолданасыз. 4. a1 = -2, d= 0,725 деп алып есептеңіз.
Өздік жұмыс тапсырмалары: (Тапсырманы орындауға қажетті мәліметтер нұсқалар бойынша төменде берілген 7-кестедан алынады) 7-кесте
Бақылау сұрақтары: 1. Кестелық процессорлардың негізгі қызметі қандай? 2. Ұяшықтарға мәліметтер жазудың әдістерін түсіндіріңіз? 3. MS Excel программасындағы құжат қалай аталады? 4. Ұяшық адрестерінің түрлері қандай? 5. Ұяшықтарды қалай біріктіреді? СЕМИНАРЛЫҚ ЖҰМЫС №8 Тақырыбы: «Функцияның мәндерін есептеу. Функция шебері. Графиктер мен диаграммалар тұрғызу» Мақсаты: MS Excel кестелік процессорының мүмкіндіктерін графиктер мен диаграммалар тұрғызуда пайдалана білуге үйрету. Негізгі түсініктер: Microsoft Excel программасының функциясы ретінде белгілі бір алгоритм бойынша немесе формулалар бойынша жүргізілетін есептеу операциялары қарастырылады. Әрбір функцияның өзіне тән аты болады.Excel программасында функциялардың аттары пернелік тақтадан теріліп жазылады немесе Функция шебері (Вставка-> Функций) деп аталатын команда немесе саймандар панеліндегі fx батырмасы көмегімен енгізіледі. Функция шебері функцияларға сәйкес формулалардың дайын шаблондарын береді, қолданушы бар болғаны функцияның аргументтерін ғана жазады. Excel программасында, күрделі және қарапайым есептеулерге арналған 200 ден аса функцияларды қолдану мүмкіндігі қарастырылған. Сондай-ақ, бұл қосымшада қолданушының Excel-дің програмалау мүмкіндіктерін (VBA) пайдаланып өзіне қажет функцияларды да құрып алуына жағдай жасалған. Функция шеберін пайдаланып функцияларды іздеуді жылдамдату мақсатында оларды келесі: 10 недавно использовавшихся, Полный алфавитный перечень, Финансовые, Дата и время, Математические, Статистические, Ссылки и массивы, Работа с базой данных, Текстовые, Логические и Проверка свойств категориялары бойынша топтастырған. Функциялардың аргументтері ретінде сандар, сан мәнді өрнектер немесе сәйкесінше сандар мен сан мәнді өрнектер жазылған ұяшықтар адрестері, диапазон адрестері пайдаланылады. Мысалы: =СУММ(А5:А9)–мұндағыСУММ функциясы, А5, А6, А7, А8, А9 ұяшықтардағы сандар қосындысын есептейді; =СРЗНАЧ(G4:G6)–мұндағыСРЗНАЧ функциясы G4, G5, G6 ұяшықтардағы сандардың орташа мәнін табады. Күрделі функцияларды жазу әдеттегідей бірінің ішіне бірі жай жақшалар арқылы жазылады , мысалы: =ОКРУГЛ(СРЗНАЧ(H4:H8);2). Функцияның аргументтерін Функция шеберін пайдаланып енгізу. Функцияны Функция шеберінпайдаланып жазғанда, егер оның аргументі бар болса, онда келесі 4-суреттегідей терезе пайда болады. Бұл терезе функция аргументтерін енгізуге арналған. Мұндағы,
1 – функцияның аты; 2 - аргументтерді енгізу жолақтары; 3 – терезені кішірейту батырмасы , бұл батырмаға қайта шерту терезені бұрынғы қалпына келтіреді;
4 - аргументтің мәндері ; 5 – функцияның сипаттамасы; 6 – анықтаманы шақыру. Функция аргументтерін енгізуде келесі тәсілдер қолданылады: а) қажет адрестерді (ұяшықтың немесе диапазонның) пернелік тақтадан теруге болады; б) қажет ұяшықтар мен диапазондарды жұмыстық беттегі кестедан белгілеу арқылы жазуға болады.
Функциялардың негізгі категориялары. «Математические» категориясыфункцияларының сипаттамасы: ABS (сан) – санның модулі; COS(сан) – косинусты табу; EXP(сан) – ех функциясының мәнін есептеу; LN(сан) – логарифмді есептеу; SIN (сан) – синусты есептеу; TAN (сан) – тангенсті есептеу; КОРЕНЬ (сан) – квадрат түбір табу (оң мәнін); ПИ () – p санының 15 цифрға дейінгі дәлдікпен алынған мәнін береді; СТЕПЕНЬ (негіз сан; дәреже көрсеткіші) – дәрежелеу амалын береді; СУММ (сан1; сан2; ...) – аргумент тізіміне кіретін барлық сандардың қосындысын есептейді; «Статистические» категориясыфункцияларының сипаттамасы: МАКС(аргумент1; аргумент2;…) – аргументтердің үлкенін анықтайды; МИН(аргумент1; аргумент2;…) - аргументтердің кішісін анықтайды; СРЗНАЧ(аргумент1; аргумент2;…) – аргументтердің орташа мәнін табады; СЧЕТЕСЛИ(диапазон; шарт) – диапазондағы берілген шартты қанағаттандыратын аргументтер санын анықтайды .
Арифметикалық амалдар (операциялар):
Диаграммалар (Графиктер) – бұл Excel кестесіндағы сандық мәліметтерді талдау, салыстыру қолайлы болу үшін, олардың көрнекі графикалық түрде берілуі болып табылады. Диаграмма шебері (Мастер диаграмм ) көмегімен 14 стандарт типтегі және 24 стандарт емес типтегі диаграммалар тұрғызуға болады. Диаграммаларды редакциялаудиаграмма облысының контекстік мәзіріндегі немесе диаграмма обылысын белгілегенде ғана программа терезесінің жоғарғы мәзірәнде пайда болатынДиаграмма опциясының командалары арқылы жүргізіледі. Диаграммаларды редакциялауға: · Диаграмма типі мен форматын өзгерту; · Бастапқы берілген мәліметерді өзгерту, яғни: 1. Диаграмма тұрғызу үшін пайдаланылған ұяшықтар диапазонын өзгерту; 2. қатарлардың (ряды) бағыты мен атын өзгерту; 3. Х осі үшін (для подписей оси Х) қолданылған мәліметтерді өзгерту; 4. Диаграмма параметрлерін (заголовки, оси, линии сетки, легенду, подписи данных) өзгерту; 5. Диаграмманың жұмыстық беттегі орналасуын және т. б. өзгерту жатады. 1- жаттығу: y=cos2(2x)sin(x)+e-x│x│ функциясының графигін, х аралығында 0,1 қадаммен тұрғызу.
1. Жұмыстық бетте (Лист1) 5-суреттегідей кесте құрыңыз; 2. В3 ұяшыққа =cos(2*A3)^2*sin(A3)+exp(-3)*ABS(A3), формуласын енгізіп , бұл формуланы қалған ұяшықтарға Толтыру маркерін пайдаланып көшіріңіз; 3. Функция мәндерін (У-тің мәндері) белгілеп алып Диаграмма шеберін іске қосыңыз; 4. Диаграмма типін – График таңдаңыз; 5. Ряджапсырмасындағы, Подписи оси Х жолағына курсорды орналастырып алып жұмыстық беттегі кестедан Х- тің мәндері орналасқан диапазонды белгілеңіз; 6. Диаграмма параметрлерін өз қалауыңызша өзгертіңіз; 7. Диаграмманы өзіңіз жұмыс жасап отырған бетке ( в данном листе) орналастырыңыз және беттің атын График функциидеп өзгертіңіз. 2-жаттығу. Диаграмма тұрғызу.
1. Жұмыстық бетте (Лист2) 6-суреттегідей кесте құрыңыз; 2. Кестедағы Итогобағанында СУММ функциясын пайдаланып , оның аргументінде ұяшықтар диапазонын көрсетіп, формуланы қалған ұшықтарға көшіру арқылы қажет мәліметтерді толтырып алыңыз; 3. Осы кесте үшін екі диаграмма құрыңыз: § Ивановтың ай сайынғы алған премияларын көрсететін дөңгелек диаграмма (Круговая диаграмма), ол үшін: 1) Қажет мәліметтер тұрған диапазонды белгілеп алыңыз; 2) Саймандар панеліндегі Диаграммы батырмасына шертіп , пайда болған терезеден Круговаятипін таңдаңыз; 3) Диаграмма параметрлерін өзгертіңіз де сол бетке орналастырыңыз. § Баған түріндегі диаграмманы (гистограмма) өзіңіз қалаған мәліметтер үшін өз бетіңізше орындап көріңіз . 4. Беттің (Лист2) атын Диаграммыдеп өзгертіңіз. Өздік жұмыс тапсырмалары: (Тапсырманы орындауға қажетті мәліметтер нұсқалар бойынша төменде берілген 8-кестедан алынады)
8.1-кесте
Кестеге шикізат өндірудің орташа көрсеткішін және ең жоғарғы, ең төменгі көрсеткіштерді анықтайтын бағандар қосыңыз. 8-кесте
Бақылау сұрақтары:
СЕМИНАРЛЫҚ ЖҰМЫС № 9 Тақырыбы: «Логикалық функциялар. Екі және үш шартқа тәуелді функциялардың графигін тұрғызу»
Мақсаты: Бірнеше шартқа тәуелді функцияның графигін тұрғызуға үйрету. Негізгі түсініктер: Логикалық функцияларқандай да болмасын бір шартқа тәуелді есептеулер жүргізуде қолданылады. Шарттарды көрсету үшін Excel программасында салыстыру амалдарының “ =”, “>”, “<”, “<>” (тең емес), “>=” (үлкен немесе тең), “<= “ (кіші немесе тең) белгілері пайдаланылады. ЕСЛИ(лог_выражение; значение_если_истина; значение_если_ложь)функциясы,функция аргументіндегі логикалық өрнек(лог_выражение) ақиқат мәнге ие болғанда, аргументтегі бірінші мәнді (значение_если_истина) , ал қарсы жағдайда екінші мәнді (значение_если_ложь) береді. Мұндағы, лог_выражение– бұл нәтижесі, екінің бірі, яғни не АҚИҚАТ немесе ЖАЛҒАН болатын логикалық өрнек. значение_если_истина – бұл лог_выражениеАҚИҚАТ болғандағы мән, егер осы жағдайда функцияның жазылуында бұл аргумент (значение_если_истина) түсіп қалған болса , онда функцияның мәні де АҚИҚАТ болады . значение_если_ложь – бұл лог_выражениеЖАЛҒАН болғандағы мән, егер осы жағдайда функцияның жазылуында бұл аргумент (значение_если_ложь) түсіп қалған болса , онда функцияның мәні де ЖАЛҒАН болады . Мысалы: B1 ұяшыққа =ЕСЛИ(A1<20000; 12; 15)формуласы жазылған. Егер A1 ұяшығына 30000 саны енгізілетін болса, онда нәтижесінде B1ұяшықта15саны шығады, себебі 30000<20000 шарт ЖАЛҒАН болып тұр. И, ИЛИфункциялары күрделі шарттарды жазу үшін қолданылады: И(логическое_выражение1; логическое_выражение2;....) - АҚИҚАТ мән қабылдайды егер барлық аргументтер сәйкесінше АҚИҚАТ болса, ал қалған жағдайлардың бәрінде ЖАЛҒАН болады. ИЛИ(логическое_выражение1; логическое_выражение2;...) - АҚИҚАТ мән қабылдайды егер ең болмағанда бір аргумент АҚИҚАТ болса, ал қалған жағдайлардың бәрінде ЖАЛҒАН болады. Мысалы: Егер A1 ұяшығына [1, 4] аралықтағы сандардың бірін жазғанда В1ұяшығындағы =ЕСЛИ (И(A1>=1;A1=<4);15;18) - өрнегінің мәні 15-ке тең болады, ал қалған жағдайда 18 болады. ЕСЛИнемесе т. б. функцияларды аргумент ретінде қайталап қолдану арқылы күрделі шарттар жасалады. Мысалы: =ЕСЛИ (A1<20000; 12; ЕСЛИ (A1<40000; 15; 18)) формуласы бойынша, егер A1< 20000 болса, онда нәтиже 12 тең, қарсы жағдайда келесі тұрған A1<40000 шарты тексеріледі, бұл шарт ақиқат болған жағдайда формула нәтижесі 15, ал жалған болғанда формула нәтижесі 18 болады. 1-жаттығу.Электрондық кестедастуденттердің пән бойынша үлгірімі процентпен берілген. Үлгірім 45% кем болса студент аттестациядан өтпеген болып есептеледі. Студенттің аттестациядан өтке-өтпегенін формула көмегімен анықтаңыз. 1. Excel программасында Работа3деген атпенжаңа құжат құрыңыз . 2. Құжаттың бірінші жұмыстық бетін (Лист1)Задание 1деп өзгертіңіз. 3. Кестені 7- суреттегідей толтырыңыз.
7-сурет 4. Студенттің аттестациядан өткен- өтпегенін тексеру үшін: § С3 ұяшығы белгіленеді. Вставка→Функция командасы орындалады. Пайда болған терезеден Логические категориясындағы, ЕСЛИ функциясын таңдайсыз. § Әрі қарай ЕСЛИфункциясының терезесіндегі Логическое выражение тұсына В3 ұяшықтағы мәнді , 45% салыстыратын шартты: В3>=45%түрінде жазамыз.Шартқа сәйкес: § Значение если_истина тұсына: «аттестован» жазылады; § Значение если_ложь тұсына : «не аттестован» жазылады; § ОКбасылады; 7. Осы формула қалған ұяшықтарға көшіріледі.
2 -жаттығу. Аттестация 3 пән бойынша өтті. Студенттің барлық 3 пән бойынша аттестациялық үлгірімін текскру қажет . 1. Құжатыңыздағы келесі жұмыстық бетті (Лист2) Задание2деп өзгертіңіз; 2. Кестені 8- суреттегідей толтырыңыз; 8- сурет
3. Сан мәндерін процентпен жазыңыз, ол үшін : § В3:D7 диапазон белгіленеді, диапазонның контекстік мәзірінен Формат ячеек командасы орындалады. Пайда болған терезенің Числатізімінен Процентный форматы таңдалынады, Число десятичных знаков тұсына 0жазылады; 4. Е3 ұяшығында ЕСЛИ функциясы шақырылады; 5. Формулалар жолының сол жағындағы белгісіне шертіледі; 6. Пайда болған тізімнен Другие функции таңддалынып, Логические категориясындаығы Ифункциясы белгіленеді; 7. Ифункциясының терезесіндегі Логическое_значение1: B3>=45%, Логическое_значение2: C3>=45%, Логическое_значение3: D3>=45% түрінде толтырылады; 8. формулалар жолындағы ЕСЛИ шертіледі ; § Значение если_истина тұсына: «аттестован» жазылады; § Значение если_ложь тұсына : «не аттестован» жазылады; ©2015 arhivinfo.ru Все права принадлежат авторам размещенных материалов.
|